Het archief van de Instagramserie “Bennekomwasenis” van Jan van Eck. Ontdek de veranderingen in Bennekom door de jaren heen.
Sinds dinsdag 3 januari 2023 is deze serie van Jan van Eck, de opvolger van de “Bennekomse Plaatjes”
Deze pagina wordt op dinsdag en vrijdag aangevuld.

©
Alle oude foto’s komen uit het Documentatiecentrum van de Historische Vereniging Oud-Bennekom tenzij anders vermeld.
De nieuwe foto’s en de teksten zijn van de hand van Jan van Eck.

 

26 maart 2024 – 111 – De Oude Kerk

De Oude Kerk of de Sint Alexanderkerk is al verschillende malen verbouwd, dat kunt u lezen op het bord dat naast de toegangsdeur geplaatst is. De laatste voor ons zichtbare verandering vond plaats in 1957. Ziet u de verschillen? De wijzerplaten van het uurwerk van de toren zijn verplaatst van het midden naar de zijkant. Ook kreeg de toren toen vier wijzerplaten. Tot 1957 waren er maar drie wijzerplaten, aan de oostzijde van de toren ontbrak een wijzerplaat. Aan die kant van de kerk was toen alleen nog maar het kerkhof, daar had men geen klok nodig vond men toen.

 

Foto boven circa 1950

22 maart 2024 – 110 – Harnsedijkje

Een verandering die maar kort geleden uitgevoerd is. Hier op het Harnsedijkje stond tot 2019 dit kleine boerderijtje. Hier woonde de huisslachter Van Roekel. Hij slachtte nog niet zo erg lang geleden bij de boeren in de omgeving thuis. Meestal was dat een varken. Een geslacht varken werd met de kop naar beneden op een leer vastgemaakt. Zo moest het varken een nacht blijven hangen, de volgende dag werd het varken uitgebeend. Daar komt de benaming: “Het varken op de leer” vandaan.

Het boerderijtje staat er niet meer en huisslachten komt ook niet meer voor….

 

Foto boven circa 2018

19 maart 2024 – 109 – Boerhavelaan

Aan de Boerhavelaan stonden twee gashouders. Deze gashouders waren nodig om een voorraad gas te hebben en om het gas op een juiste druk te houden. De gashouders met het erbij staande reduceergebouwtje waren eigendom van de VNB, de Veluwse Nuts Bedrijven.
Het witte huisje staat er nog steeds zo, de rest is afgebroken. Net voor het witte huis is nu de Florence Nightingalelaan.

De foto is genomen kort voor de afbraak van de gashouders in 1996.

 

Foto boven circa 1996

15 maart 2024 – 108 – Edeseweg

Zie ook de vorige Bennekomwasenis.

Op de Edeseweg was de NSU garage van Langhorst. Langhorst had er ook een BP benzinepomp bij. Zo ongeveer 1974 stopte Langhorst er mee en werd het witte huis afgebroken. In de garage erachter kwam de DISTO supermarkt. De Disto ging over in de EXPO supermarkt. De winkel stortte deels in, gelukkig op tijden dat er niemand in de winkel was.
In 1977 begon Heida hier auto’s te verkopen en te repareren. In 2015 is de hele garage met toonzalen, werkplaatsen en woonhuis gesloopt en kwam er hier het Park Villa d’Este.

 

Foto boven circa 1965

12 maart 2024 – 107 – Schoolstraat

Op de Schoolstraat hoek Strooijweg was het garagebedrijf Heida. De garage was voornamelijk gespecialiseerd in Honda en Alfa Romeo auto’s. Eigenlijk was het bedrijf op twee adressen gevestigd, op de Edeseweg was de hoofdingang, aan de Schoolstraat waren de werkplaatsen.

Boven de werkplaatsen was het woonhuis van de familie Heida. In 2015 is het gesloopt en kwam er het Park Villa d’Este met in totaal 17 appartementen. Links is het pand van Van Schalkwijk, erachter staat de dikste boom van Bennekom. Deze beuk heeft maar liefst een omtrek van 5,40 meter!

Er staat nog wel hetzelfde straatnaambordje.

 

 

Foto boven circa 2003

8 maart 2024 – 106 – Lindelaan

Links zat hier het transportbedrijf van G. van Silfhout Wzn., althans dat stond op alle vrachtwagens van het bedrijf. Er was ook een garagebedrijf met (als ik het goed heb) Renault auto’s. Van Silfhout verkocht, zoals als u zien kunt aan het uithangbord, ook benzine van het merk “ELF”. Kent u het brandstofmerk nog?

De bovenste foto is van 1975, omstreeks dat jaar begon Hartman vanuit dit pand fietsen te verkopen. Afgezien van de uitgebouwde pui is het pand van buiten nog helemaal hetzelfde gebleven.
Rechts naast Hartman was de smederij van Izaak Hiensch, daar zit nu Hoefakker met zijn verfwinkel.

 

 

Foto boven circa 1975

5 maart 2024 – 105 – Bovenweg

Hier zien een prentje van de Bovenweg. Vooraan rechts zie je nog net een stukje van de Bosweg.

Rechts zat hier heel vroeger een kruidenierswinkeltje van juffrouw Kievit. Later kwam hier het garagebedrijf van Ottink, met de pakkende naam “Ottinks Quick Service”. De garage met bijbehorende benzinepompen werden afgebroken in 2002, het witte huis rechts werd toen op deze plek gebouwd. Daarachter kun je nog net het balkon zien van het Huize Welgelegen, dat is nog net zo. Ook aan de linkerkant van de weg verdween van alles voor nieuwbouw. Het huis met het puntdak staat er nog, dat was vroeger het café van de Recter. In het midden staat de oude kerk alle veranderingen in ons dorp gade te slaan.

Foto boven circa 1948

29 februari 2024 – 104 – De Ederhorst

Dit gebouw kennen de meeste Bennekommers als “De Ederhorst”.

Dit fraaie gebouw dat omstreeks 1922 gebouwd is als Herstellings Oord voor Rustbehoevende Ambtenaren, afgekort HORA. Vandaar ook de namen Horalaan en Horapark. In 1965 ging het over naar De Ederhost, een jeugdpsychiatrische observatiekliniek. Tegenwoordig is het een academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie met de naam ”Karakter”.  Bekijk de foto’s aandachtig, en zie wat er allemaal aangepast is aan het gebouw in de loop der jaren. Het fraaie torentje op het dak en de balkons zijn  verdwenen. De ruitjes kregen minder roeden, de ingang is aangepast en er is een overdekt terras bijgekomen. Maar in essentie is het gebouw aan de voorkant niet veel veranderd. Als je goed kijkt dan kun je op de oude foto nog een paar draden zien. Dat zijn antennedraden. Er kon naar de radio geluisterd worden!

Alhoewel veel wijst op Ede, “Karakter” heeft een Edese postcode en een bezoekadres in Ede, maar het behoort kadastraal helemaal bij Bennekom, zelfs de Horalaan is hier Bennekoms.

Foto boven circa 1950

27 februari 2024 – 103 – Blokpost 20

Van de spoorverbinding Utrecht – Arnhem ligt bijna 3 kilometer in Bennekom. 
Het Nederlandse spoor is in vakken verdeeld, zogenaamde “blokposten”. Op regelmatige afstanden was een blokpost waar de nodige seinen voor de treinen bediend konden worden. Bij een blokpost was meestal een dienstwoning, voor de bediener van de seinen. In Bennekom hadden we maar één Blokpost en wel met nummer 20. Door de automatisering was de handbediening van de seinen niet meer nodig. De Blokpost 20 was grotendeels gelijk aan Blokpost 19A, die net ten oosten van het station Ede-Wageningen staat. In 1994 is het fraaie huis afgebroken, het waarom is me niet duidelijk.

Op deze plek is nu een trainingsveldje voor een hondensportvereniging.
Ter oriëntatie: de weg voor is de Mosweg, die hier uitkomt op de Dr. Hartogsweg.

Foto boven circa 1994

23 februari 2024 – 102 – Beringhem

Op de, toen nog, Brinkstraat hoek Brinkerweg stond deze boerderij, waar de familie van Van de Kamp woonde. In 1965 moest de boerderij gesloopt worden om zo plaats te maken voor een bejaardencentrum met de toepasselijke naam Beringhem. Het stratenpatroon veranderde ook, nu is het de Commandeursweg. Een bejaardencentrum, zoals dat toen nog genoemd werd, hadden we niet in Bennekom. Rond 2011 moesten alle bewoners, die vaak al op leeftijd waren, verhuizen. De meesten verhuisden naar het Baron van Wassenaerpark. Sindsdien doet het gebouw dienst als huisvesting voor voornamelijk studenten van de Wageningse WUR.

 

Foto boven circa 1965

20 februari 2024 – 101 – Rijksweg A12

Hier zien we de aanleg van Rijksweg A12 in Bennekom. Deze rijksweg werd in etappes aangelegd. Bij Bennekom was het een onderdeel van het wegvak tussen Veenendaal en Planken Wambuis, dat was slechts een onderdeel van het totaal van Den Haag (Voorburg) tot aan de Duitse grens. Het gedeelte in Bennekom werd geopend in 1956, voor het gebruik tot aan de Duitse grens moest nog tot 1965 gewerkt worden. Bij Bennekom lag een flinke heuvel, de Dikkenberg, die op bijna het hoogste punt genomen moest worden. Om de helling van het wegdek niet te groot te laten worden werd er een flink deel van de berg afgegraven. Duidelijk is te zien dat hier al flinke machines voor gebruikt werden. Met het treintje werd het zand afgevoerd naar lager gelegen gedeelten van de weg.

Foto boven circa 1942

15 februari 2024 – 1001963

De oudere Bennekommers zullen zich de winter van 1963 nog wel kunnen herinneren. Heel erg en langdurig koud, er was dat jaar zelfs een Elfstedentocht. Maar vooraf aan de kou was een natte periode, net zoals het afgelopen najaar. Er stonden bij ons achter de boerderij in De Kraats waterplassen in de wei. Toen de vorst inviel konden wij daar heerlijk sleeën. Dat duurde maar kort, er kwam naast veel kou ook een enorme hoeveelheid sneeuw, die lang bleef liggen.

In 2024 bijna hetzelfde. Een natte periode in het najaar gevolgd door even vorst in januari. Zo kon ik na ruim 60 jaar op vrijwel dezelfde plek een foto maken, alleen de kinderen ontbraken dit keer. Ziet u nog bekenden? Op de bovenste foto zit ik rechts vooraan op mijn knieën. De foto is genomen naast Dijkgraaf 35, op de achtergrond is de boerderij Raven aan de Krommesteeg nog vaag te zien.

Foto boven: Familiearchief van Eck, 1963

13 februari 2024 – 99  – Dorpsstraat

Bennekomwasenis: Dorpstraat.

Zie ook de vorige Bennekomwasenis, het is hier dezelfde locatie.

Op de hoek van de Kerkstraat en de Dorpsstraat had de familie van Silfhout een koffiebranderij. Officieel was het Joh. van Silfhout, Handel in tabak, koloniale waren etc. Het ging dus om meer dan alleen koffie. In 1967 werd de benedenverdieping ingrijpend verbouwd en kwam hier Snetselaar Supermarkt.

Op het pand ernaast stond tot een paar jaar geleden nog met fraaie letters: “De Branderij”. Dat pand behoorde ook bij de familie van Silfhout, daar kwam een paar jaar na de komst van de supermarkt fotograaf Van Lelieveld in.

 

Foto boven circa 1958

 

 

 

9 februari 2024 – 98  – Dorpsstraat

Op de hoek van de Kerkstraat en de Dorpsstraat had de familie Snetselaar de eerste supermarkt van Bennekom. Snetselaar had een winkel aan de Schoolstraat en begon hier in 1967 in de Dorpsstraat met zijn kruidenierswaren op een hele nieuwe manier aan het winkelend publiek te verkopen. Rond 1980 verhuisde de supermarkt naar de overkant en kwam er hier onder andere een tijdelijke winkel van Hartman-Tweewielers, die je hier op de bovenste foto kunt zien. Daarna heeft er jaren de tapijtwinkel van Baars in gezeten. In 2007 is het allemaal gesloopt en kwam er De Silverborgh, met middenstand op de begane grond en appartementen er boven.

 

Foto boven circa 2006

 

 

 

 

 

6 februari 2024 – 97  – Schoolstraat

Aan de Schoolstraat stond het boerderijtje van Jan de Knijf, een bekende Bennekommer.

Jan had hier een transportbedrijf, alles wat hij transporteerde ging met paard en wagen. Jan was erg populair onder de Bennekomse jeugd. Menige puber heeft hier leren roken. Jan overleed in 1970, kort erna werd de boerderij gesloopt en kwamen er hier huizen.

Foto boven circa 1965

 

 

 

 

 

2 februari 2024 – 96  – Hofrustlaan

Tussen de Groenestraat en de Kierkamperweg was een klein industriegebiedje. Er was vanaf ongeveer 1974 onder anderen de bakkerij van de Vebaco (later Wiltink), dat hier duidelijk in beeld is. Rechts ervan was de groothandel in bakkerijgrondstoffen Van Herpen gevestigd. Het is allemaal gesloopt rond 1995.

Nu is hier de Hofrustlaan, met onder meer het gebouw voor seniorenhuisvesting, “De Aleidahof”.

Op de oude foto kun je rechtsboven nog net de bovenkant van De Luwte aan de Langhoven zien. De Luwte is eind 2018 tegen de vlakte gegaan, daar staat nu het Mooi Leven Huis. Ervoor staat nu het pand van Van de Zandschulp assurantiën.

Foto boven circa 1980

 

 

30 januari 2024 – 95  –  Huize Erica

Een van de prominente huizen van Bennekom is huize Erica. Menig Bennekommer denkt dat het aan de Heelsumseweg staat, maar officieel staat het in het Ericapark, dat een afzonderlijke weg is. Het pand is gebouwd in opdracht van de Heer Dros en dateert van 1873. Het pand staat er nu nog steeds statig bij, maar wat helaas verdwenen is, is de oranjerie die aan de rechter zijkant van het huis stond. Het pand wordt nu onder meer gebruikt door de kunstgalerie “De Kijkdoos”. Deze galerie heeft er regelmatig wisselende tentoonstellingen die gratis toegankelijk zijn.

Foto boven circa 1900

 

 

 

 

26 januari 2024 – 94  –  Kierkamperweg

Sommige veranderingen in en rond ons dorp zijn nog niet zo oud en liggen nog vers in ons geheugen. Zo zijn er in ons dorp momenteel verkeerstechnische veranderingen welke verband houden met de doorfietsroute en de Parklaanroute. Een van de dingen die onlangs in het wegenpatroon is aangepast is de rotonde bij de Kierkamperweg  en de Achterstraat.

De bovenste foto is nog geen anderhalf jaar oud, maar het lijkt alweer heel gewoon.

Tekst en foto’s : Jan van Eck

 

 

 

23 januari 2024 – 93  –  ’t Geurtje

Sommige veranderingen in en rond ons dorp zijn helemaal niet zo oud.
Zo staat aan de Langschoterweg de boerderij met de naam ’t Geurtje. In Bennekom werd het ook wel de geitenkaasboerderij genoemd, omdat de eigenaar veel geiten had en, je kunt het wel raden, er geitenkaas maakte. De boerderij is twee jaar terug helemaal gestript, links en rechts verbouwd,  aangepast en vooral duurzamer gemaakt. Helaas is de naam niet meer op de gevel gekomen.

Foto: boven Jan van Eck, 2020

 

 

 

19 januari 2024 – 92  – De Zaaier

Omstreeks 1951 is dit houten noodgebouwtje op de Heidelaan 17 gebouwd. Het diende oorspronkelijk als verenigingsgebouw en was van de Nederlands Hervormde kerk. Het heeft zo ook jaren dienst gedaan, zondags voor kerkdiensten en zondagsschool, door de week werd het voor allerlei zaken gebruikt. Het heeft ook nog dienst gedaan als bijgebouw van de kleuterschool aan de Hogeweg. In 1970 kwam hier een jeugdsociëteit in. De jeugdsoos moest in 1982 het pand verlaten en het gebouw werd kort hierna afgebroken. Het terrein bleef nog twee jaar braak liggen, toen kwam er het huidige huis te staan.

 

Foto boven: Jan van Eck, circa 1977

15 januari 2024 – 91  – 

Bennekomwasenis: Dr. W. Dreeslaan /Rijksweg A12

Zie ook de vorige Bennekomwasenis.

Het is ongeveer 1956, de rijksweg A12 is dan net geopend voor gebruik. Hier en daar zie je al een auto rijden. Het viaduct op de voorgrond is in de Kekkesteeg, later de Nieuwe Wageningseweg, nog later de Dr. W. Dreeslaan, en is hier nog niet helemaal gereed. Daarachter is met een fraaie slinger het viaduct in de Bovenbuurtweg. Door een beetje te zoeken kun je nog iets verder weg het viaduct over de Edeseweg zien.

Toen was alles op de foto Bennekom. Nu is alles wat je links van de A12 ziet Ede, vooraan de Cinemec en daarachter de Maandereng. Bij Bennekom behoort de A12 tot en met het viaduct “De Poortwachter”, verder naar het oosten is het tot aan het viaduct over de Edeseweg A12 weer Ede, daarna is het weer Bennekom.

 

Foto boven: ©Rijkswaterstaat, circa 1956

12 januari 2024 – 90  – 

Bennekomwasenis: Rijksweg A12

De Rijksweg A12 wordt door de wat ouderen onder ons nog wel eens het hazenpad genoemd. 
Over deze weg konden de Duitse bezetters het hazenpad naar huis nemen als de oorlog afgelopen zou zijn, was de achterliggende gedachte. Dat is echter niet helemaal waar. De aanleg van dit deel van de A12 begon al voor het uitbreken van de 2e wereldoorlog. In de oorlog is er, zij het op bescheiden schaal, doorgegaan met de aanleg. Pas in 1956 was de weg tot aan Planken Wambuis helemaal klaar en werd deze geopend voor gebruik. Tot aan Arnhem-Noord duurde het zelfs nog een jaartje langer. In Bennekom kwamen maar liefst zes viaducten, waarvan er drie over de A12 gingen en drie er onderdoor. Door kadastrale aanpassingen gaat er thans nog één weg over de A12 en drie er onderdoor. Op deze foto staat de aanleg van het viaduct over de A12 in de Kekkesteeg. De Kekkesteeg werd tijdens de bouw van het viaduct ook verlegd en kreeg de naam Nieuwe Wageningseweg. De weg kreeg eind 80er jaren van de vorige eeuw de naam Dr. W. Dreeslaan. In 2000 begon men met de bouw van het nieuwe viaduct, “De Poortwachter”, dat rond 2003 helemaal in gebruik werd genomen. Het viaduct was bij de opening de breedste tuibrug van Europa, of dit nog steeds zo is heb ik niet kunnen achterhalen. 

Foto boven circa 1950

9 januari 2024 – 89  – de eerste aflevering van 2024

Bennekomwasenis: De Noord

Op de Bovenweg 36 stond tot voor kort het huis “De Noord”, een groot pand dat vroeger een pension geweest is. Het was een van de oudste panden van de Bovenweg. De laatste jaren werd er weinig aan het onderhoud gedaan en raakte het pand in verval. Een bijzonderheidje, het pand bevatte een paar prachtige glas-in-loodramen. De bovenste foto dateert van 2020 en is genomen voordat men in oktober 2021 met de sloop van het pand begon. Er staan nu twee dubbele woonhuizen. Niets herinnert er nog aan vroeger, behalve de schuur die rechts van het pand staat, die is behouden gebleven.

 

 

Foto boven van Jan van Eck 2020

8 december 2023 – 88  – de laatste aflevering van 2023

Bennekomwasenis: Bovenweg

Dit fraaie pand is te vinden op de Bovenweg en heeft huisnummer 24. Het pand is omstreeks 1895 gebouwd en als u de beide foto’s vergelijkt, ziet u dat in al die jaren nauwelijks iets is veranderd. De markies is er niet meer en de schoorstenen verdwenen van het dak. Verder bleef zo ongeveer alles hetzelfde, inclusief het kleine dakraampje. Zelfs het schuurtje staat er nog net zo, maar om dat te bekijken zult u zelf op stap moeten gaan, er staat inmiddels nogal wat begroeiing voor. De boom links is niet meer de boom van vroeger.

 

Foto boven circa 1950

5 december 2023 – 87 Kraatsweg

Op deze foto ziet u een boerderijtje zoals er zovele waren in De Kraats. Het is een typisch boerenerf zoals dat in de Gelderse Vallei veel voor kwam. Een gemengd bedrijf was hier gebruikelijk, landbouw en veeteelt op één bedrijf. Duidelijk te zien zijn de vele schuren op het erf. Meestal waren er drie of vier kippenschuren, een varkensstal, een wagenloods en een korenschuur of een of meerdere hooibergen. De koeien werden altijd op de deel en de stal aan het woonhuis gehouden. Soms was er ook een aparte stal voor jongvee. Een eigen moestuin en boomgaard ontbraken zelden. Sinds halverwege de jaren 60 van de vorige eeuw stopten veel van deze boeren. Schaalvergroting was het nieuwe elan. Toen men stopte met boeren werden de boerderijtjes afgebroken of werden ze omgebouwd tot woonhuis. Deze hier is mooi opgeknapt, maar veel van de schuren zijn verdwenen.

 

Foto boven uit het familiearchief van Kampen, circa 1950

1 december 2023 – 86 Pembroekbank

Begin 20e eeuw schonk de Bennekomse heer Pembroek duizend gulden (nu zo’n 15 duizend Euro) aan het arme deel van de bevolking van Bennekom. De mensen die geld kregen waren dankbaar en hebben ter aandenken aan de gulle gift een heuveltje opgeworpen op bijna het hoogste punt van Bennekom en plaatsten er een bankje. De Pembroekbank was geboren. Vanaf de bank op het heuveltje had je een prachtig uitzicht over Bennekom en omgeving. Het bankje was van hout en is al verschillende malen vervangen. Door inzet van onze vereniging heeft Staatsbosbeheer er vorig jaar een nieuw bankje gezet. Het heuveltje is door erosie ook wat lager geworden. En uitzicht? Dat is er nauwelijks, het staat er nu vol met bomen. Wil je de Pembroekbank zelf bezoeken? Dat kan alleen lopend of met de fiets. Neem de Prins Hendrikweg tot aan het einde van de weg, de Fransekampweg. Daar ga je rechtsaf het bos in. Neem daarna het eerste pad links en je komt er vanzelf.

Foto boven circa 1900

28 november 2023 – 85 – Irenelaan

Achter de woningen aan de Irenelaan, Nassaulaan, Prins Bernhardlaan en de Julianalaan lag dit braak liggende veldje. Heerlijk voor de buurtkinderen om er te spelen of een gat te graven. Op dit veldje kwam in 1976 de Berchymschool. De school sloot hier in 2015 haar deuren en een jaar later werd de school gesloopt. Hier had weer een mooi speelveldje voor de jeugd kunnen komen, maar de gemeente besliste anders. Veel bewoners aan het veldje konden een paar meter bij hun tuin kopen, en het restant werd een binnentuin, die alleen toegankelijk is voor de aanliggende woningen.

 

Foto boven circa 1974

24 november 2023 – 84 – Van Slootenplein: Van de Craats

Het kromme straatje langs de stalhouderij, dus in het verlengde van de Bakkerstraat, naar de Schoolstraat, heette voeger het Schapenoord. Op dat korte straatje was maar één pand, de winkel van fietsenmaker Van de Craats. Dit pand is ook halverwege de 60 er jaren van de vorige eeuw gesloopt. De oude Schapenoord is iets verlegd en heet hier nu de Kerkhoflaan. Op de oude foto is nog duidelijk het karakteristieke pand van Mans (nu Bloembinderij Lindhout) goed herkenbaar. Rechts achter de bomen stond de villa Casa-Cara, daar staat nu de muziektent.

 

Foto boven circa 1960

21 november 2023 – 83 – Van Slootenplein: Stalhouderij

Op de bovenste foto links was de stalhouderij van Huisman, later Buitenhuis. Een stalhouder stalde niet alleen maar dieren, in dit geval paarden, maar ook koetsen en aanverwante zaken. Het was de voorloper van de huidige taxi. Men vervoerde veelal de wat beter gesitueerde vakantiegasten in Bennekom. Maar ook voor grotere en zwaarder transporten, met het paard en wagen, kon je hier terecht. Er kwam later de personenauto, die goed gebruikt kon worden als taxi, en de vrachtwagen. Maar hier gingen ze niet genoeg mee met de tijd. Halverwege de 60er jaren van de vorige eeuw is het allemaal gesloopt en kwam hier VIVO-Donkelaar. Van Donkelaar ging het over naar Super-De Boer, en nu zit er de Lidl in. Niets van hetgeen op de oude foto te zien is, is nu nog te zien.

 

Foto boven circa 1960

17 november 2023 – 82 Van Slootenplein: Gerritsen

We staan voor aan de Edeseweg, en kijken richting Ede.
Op de oude foto zien we vanaf links achtereenvolgens Gerritsen, Van Moerdijk, de Bakkerstraat en Bakkerij Aalbers. De panden van Gerritsen, die een loodgieters- en elektro-installatiebedrijf had, en Van Moerdijk, die achter het huis een schilders werkplaats had, zijn gesloopt. Daar is nu de Zeeman.

Na de Bakkerstraat hadden we de bakkerij van Aalbers, daar zit nu Bistro Le Steak in, dat is in een voorgaande “Bennekomwasenis” al onder de aandacht gekomen. Wat er in toen het witte pand zat weet ik niet, het is ook gesloopt, daar zit nu restaurant Gangnam in.

Rechts, achter het hek, is nu het Van Slootenplein, daar stond de villa Casa-Cara.

Foto boven circa 1950

14 november 2023 – 81 – Van Slootenplein: Van Kouterik

Wat niet zo veel veranderde is dit pand aan de Edeseweg, recht tegenoven het Van Slootenplein.
Daar kwam in  ongeveer 1980 Van Kouterik met een babyspeciaalzaak, alles voor de kleine Bennekommer of Bennekomster. Een paar jaar heeft er de Basismarkt in gezeten, nu zit er sinds 2005 de Blokker in dit pand. De kozijnen kregen een andere kleur, dat is wel de grootste verandering aan de buitenkant in de afgelopen 30 jaren.

 

Foto boven circa 1990

10 november 2023 – 80 Van Slootenplein: Van de Brink

Op de hoek van de Edeseweg met de Veenderweg zat Woningbureau Van de Brink, later kwam hier Van Silfhout meubelinrichting, die werd weer overgenomen door H.J. Uenk. Het pand is in 2002 gesloopt. Hier is nu het Kruidvat met erboven appartementen.

Links is het postkantoor, dat zult u wel herkend hebben. De rails liggen er nog, toen reed er dagelijks meermaals een trammetje van Ede naar Wageningen dwars door ons dorpje. Het pand uiterst rechts op de oude foto staat er niet meer. Iets verder achter de bomen was huize Casa-Cara, nu staat daar de muziektent.

 

 

Foto boven circa 1935

7 november 2023 – 79 Van Slootenplein: De Koning

Op het hoekje van het huidige Van Slootenplein met de Dorpsstraat was de winkel van schoenmaker De Koning. In dit pand kunnen we nu de schoenenwinkel van Van Wonderen vinden. Het pand is diverse malen verbouwd, maar de karakteristieke winkeldeur schuin op de hoek is altijd zo gebleven.

Even een rondje: Links achter de heg stond villa Casa-Cara, dan achteraan kun je de gymnastiekzaal van de Berchymschool zien staan, dan de winkels van Bram de Groot en Keus met ervoor het laantje van Keus. In het schuurtje links van de winkel werden schoenen gemaakt en gerepareerd.

 

Foto boven circa 1955

3 november 2023 – 78 Van Slootenplein: Keus

Rechts naast Bram de Groot (zie ook Bennekomwasenis 77) was de winkel van vishandel Keus. De enige visboer van ons dorp. Dat is nu niet anders, maar op de markt en op het van Slootenplein kunnen we nu ook af en toe een visje halen. Er was een paadje achter het pand langs, een soort van olifantenpaadje, dat op de Kerkhoflaan uit kwam. Een echte naam het pad niet, maar als men het had over het laantje van Keus dan wist je wel wat er bedoeld werd. Ook dit pand is helemaal afgebroken en er is niets meer van vroeger terug te vinden.
Op de oude foto kun je achteraan de gymnastiekzaal van de Berchymschool zien staan, daarvoor de winkel van Bram de Groot, dan Keus de visboer en vooraan het laantje van Keus. Links achter de heg stond de villa Casa-Cara.

 

Foto boven circa 1960

31 oktober 2023 – 77 – Van Slootenplein: Bram de Groot

Het verlengde van de Veenderweg in noordelijke richting heet nu officieel het Van Slootenplein. Op de hoek ervan met de Kerkhoflaan zat vroeger de bakkerij van Bram de Groot. Nu kun je er Barneveld Schuurman Makelaars vinden. Ook is er nog de enige flappentap van ons dorp die buiten is te vinden. Veel van vroeger is er niet meer. Rechts kun je nog net een klein stukje dak van het pand van Mans, nu bloembinderij Lindhout zien. Ik denk dat de boom rechts op beide foto’s dezelfde boom is.

 

Foto boven circa 1965

27 oktober 2023 – 76 – Van Slootenplein

Het Van Slootenplein is een driehoekig terrein met drie wegen er omheen. Het is een beetje vreemd wegenpatroon, dat er al eeuwen zo ligt. Midden in het driehoekje, op de plaats van het huidige Van Slootenplein, stond vroeger de villa Casa-Cara van familie van de Brink. De statige villa is gesloopt, maar de letters die op het huis zaten zijn gespaard gebleven, die zitten nu op het pand aan de Edeseweg 22.

Rondom het huidige Van Slootenplein is nogal wat middenstand aanwezig. In de komende “Bennekomwasenissen” zal ik met u een rondje maken langs het plein.

Wist u dat het Van Slootenplein vernoemd is naar Hendrik van Slooten en zijn zoon Adriaan van Slooten? Beide heren hebben veel betekend voor de ontwikkeling van Bennekom.

Foto boven circa 1960

23 oktober 2023 – 75 Kruideniers in Bennekom: Ten Veen

Van alle kruideniers die we hadden in Bennekom is er eigenlijk maar een overgebleven: Ten Veen aan de Dijkgraaf. Niet echt een kruidenier, maar voornamelijk een bakker. Naast brood en banket zijn er ook de meest belangrijke levensmiddelen te koop. De winkel staat centraal in De Kraats, en fungeert dan ook als een buurtsuper. Eigenlijk is het dus ook een kruidenierswinkel.

Aan het pand is vaak het een en ander verbouwd, voornamelijk aan de achterkant, de bakkerij. Aan de voorkant was vroeger rechts de woonkamer van de familie, die is een paar jaar geleden bij de winkel getrokken. Nog een leuk detail, de Kraatsweg, schuin links was toen nog een zandweg, de boerderij die er staat is inmiddels afgebroken. Ook bij deze bakker verdween de schoorsteen van het dak.

 

Foto boven: Familiearchief J. ten Veen ca 1950

20 oktober 2023 – 74 – Kruideniers in Bennekom: Schothorst

Midden in het dorp, op de Dorpsstraat (nu nummer 29) was de kruidenierswinkel van R. Schothorst, die er naast levensmiddelen ook koloniale waren verkocht. Van Schothorst ging de winkel in 1961 over naar de kruidenierswinkel van Lintel Hekkert en van Barneveld met de naam “Het Centrum”. Later sloten zij zich aan bij de VIVO, een landelijk opererende levensmiddelenwinkelketen. Vervolgens nam Eijgenraam het pand over en ging er drogisterijartikelen verkopen. In 1992 ging het hele pand tegen de vlakte en kwam er nieuwbouw. Vervolgens ging de winkel over naar DA, een landelijke drogisterijketen, die hier in Bennekom geleid werd door de familie Snijders. Van Snijders ging het over naar Jonker, die er nu nog de uitbater van is. Veel veranderingen in bedrijfsvoering en in aangezicht. Niets, maar ook niets op de oude foto is nu nog te zien.

Foto boven circa 1935

 

17 oktober 2023 – 73 – Kruideniers in Bennekom: Jamin

In de Schoolstraat was de winkel van C. Jamin, die hier meestal Sjamin genoemd werd.

Jamin is een landelijke keten met winkels in meerdere plaatsen en bestaat nog steeds. In Bennekom is de winkel al jaren geschiedenis. Het statige pand dateert van 1927 en is al jaren een woonhuis. Veel meer over de historie van het pand heb ik niet kunnen vinden. Helaas is het grootste deel van het pand aan het zicht onttrokken door het uitbundige groen er omheen.

 

Foto boven circa 1937

 

13 oktober 2023 – 72 – Kruideniers in Bennekom: Heitink

Op de Edeseweg, op de hoek met de Molenstraat begon mevrouw Heitink rond 1900 een  kruidenierswinkel. Haar zoon nam later de winkel van haar over.
Op de ruit boven de winkeldeur valt te lezen dat Heitink meer verkocht dan alleen kruidenierswaren, ook tabak, sigaren en sigaretten waren er te koop. Aan het einde van de 60-er jaren van de vorige eeuw kwam ook voor deze kruidenier de concurrentie van de grootwinkelbedrijven met supermarketen. In 1973 was de heer Heitink al meer dan 50 jaar kruidenier, met de opkomende concurrentie van de grootwinkelbedrijven werd besloten de winkel te sluiten. Het pand werd afgebroken en zo kwam er voor de gemeente grond vrij om het krappe kruispunt van de Molenstraat met de Edeseweg te verbreden.

Wat nu nog herkenbaar is, is het pand links van Heitink, daar zit nu het cafetaria De Molenhoek, het huis rechts op de achtergrond op de oude foto is het huis Annetta op de Molenstraat.

Binnenkort wordt het kruispunt aangepast voor de doorfietsroute van Ede naar Wageningen, dan gaan de verkeerslichten weg en komt er een rotonde. Dan is de nieuwe foto al weer oud…..

 

Foto boven circa 1960

 

10 oktober 2023 – 71 – Kruideniers in Bennekom: Lieftink

Op Molenstraat 49 kun je nu het 2 Wielercentrum vinden, alles voor de fiets. Dat was vroeger wel anders, hier zat namelijk de kruidenierswinkel van Lieftink. Lieftink ging wel met zijn tijd mee, en verbouwde de zaak tot een supermarkt. In 1981 ging het over naar Oonk, met de naam Oonk Meermarkt. Maar ook die kon uiteindelijk niet opboksen tegen de grote, landelijke supermarkten en sloot in 1990 zijn deuren. Het pand is nog duidelijk herkenbaar. De voorpui is aangepast aan de modernere tijd, maar de raampjes boven zitten er nog net zo, als u goed oplet dan ziet u dat ze niet netjes verdeeld zijn over de breedte. En, zoals op zovele panden, de schoorstenen verdwenen.

 

 

Foto boven circa 1960

 

6 oktober 2023 – 70 – Kruideniers in Bennekom: Heida

Dit pand dateert uit 1920 en is te vinden op de Veenderweg, hoek Brinkstraat, en was oorspronkelijk van schoenhersteller Aalbers.

In 1955 begon de familie Heida hier in dit pand een kruidenierswinkel. Heida was aangesloten bij Centra, een van de vele inkoopverenigingen die nu niet meer bestaan. De kruidenierswinkel sloot in 1975 de deuren. Na die tijd hebben er nog een paar kappers, die zich toen al hairstudio’s noemden, ingezeten, was het onderdeel van Leeflang en was er een evangelische boekwinkel gevestigd. Nu is er het restaurantgedeelte van Restaurant 22 (voormalig Eetwinkel). Binnenkomen doe je niet meer via de Veenderweg, maar aan de Brinkstraat. Leuk dat de details in het metselwerk en stucwerk al die jaren bewaard gebleven zijn. Ook hier verdween in de loop der tijd de schoorsteen van het dak.

 

 

Foto boven circa 1965

 

3 oktober 2023 – 69 – Kruideniers in Bennekom: Berger

Lang niet alles veranderde in ons dorpje, ook bleven panden jarenlang hetzelfde. Zo ook met dit pand op de Heerdlaan, hoek Algemeer. Hier begon C.C. Berger in 1955 een kruidenierswinkel. De winkel sloot in 1980 haar deuren, de concurrentie van de grootwinkelbedrijven was te groot geworden.

Nu zit er in dit pand een Fysiotherapeutisch Centrum. Kijk maar eens goed naar beide foto’s, in de afgelopen 68 jaren is er aan de buitenkant van het pand nauwelijks iets veranderd. Als je rond het pand loopt dan kun je nog wel in de muren veel gaten zien zitten waaraan de reclameborden en de automaten vast zaten.

 

 

 

Foto boven circa 1975

 

29 september 2023 – 68 – Kruideniers in Bennekom: Mies van ‘t Land

In een paar Bennekomwasenis terug heb ik u al een paar bakkers laten zien. De meeste bakkers hadden naast hun broodbakkerij ook een winkel met niet alleen hun brood en banketwaren, maar ook kruidenierswaren in hun assortiment. Mies van ‘t Land had zijn winkel in de punt van de Veenderweg en de Molenstraat.  Ik heb helaas geen jaartallen meer kunnen achterhalen, maar het moet iets van ongeveer 1974 geweest zijn toen van ’t Land de bakkerij en de winkel sloot. Hierna  kwam in dit pand Rijken met een elektrotechnisch bureau te zitten. Rond 2000 werd het allemaal gesloopt. De wegen hadden al een andere naam gekregen, de bovenste foto is gemaakt vanaf de Veenderweg, de onderste foto is van ongeveer dezelfde locatie, maar heet nu Molenstraat.

 

 

Foto boven circa 1974

 

26 september 2023 – 67 – Kruideniers in Bennekom: Aartsen

We hadden in Bennekom nogal wat kruideniers, bijna allemaal zijn ze in de loop der jaren verdwenen. In de komende Bennekomwasenis zal ik u er een paar laten zien.

In de Brinkstraat nr. 40 begon in dit pand in 1922 de heer Gerrit Jan Aartsen een kruidenierswinkel.

De zaak werd in 1956 door zijn zoon Marius overgenomen. De kruidenierszaak bleef hier tot 1980. Aartsen kon niet meer op tegen de concurrentie van de grootwinkelbedrijven, die ook in Bennekom hun intrede deden. De meeste collega’s van Marius ondergingen hetzelfde lot. Marius heeft een alleraardigst boekje geschreven over het leven van hem en zijn ouders als zelfstandige kruidenier: “De Kruidenier van 1922 tot 1980”.

Foto boven circa 1922

 

22 september 2023 – 66 – Esdoornlaan 

Aan het einde van de Berkenlaan, de Esdoornlaan en de Meidoornlaan stonden zogenaamde Oostenrijkse woningen. Deze woningen zijn hier rond 1956 gebouwd in een periode dat er een groot woningtekort in Nederland was. Het waren zogenaamde prefab-woningen, grote delen van de woningen waren in fabrieken al gemaakt om zo in bouwkosten, maar vooral bouwtijd te besparen. Er was in de huizen veel asbest verwerkt, iets waar men toen de gevaren nog niet van kende. De woningen zijn in 1996 allemaal gesloopt en er kwam een groot verschil aan wooneenheden voor terug. De foto is genomen vanaf de Meidoornlaan, richting Vossenweg.

Foto boven circa 1993

 

19 september 2023 – 65 – Streekziekenhuis

De bovenste foto is van iets voor 1960. Het Streekziekenhuis was toen net gereed en ook de snelweg, de A12, was toen nog maar een paar jaar in gebruik. Het ziekenhuis is gesloopt in ongeveer 2000 en in 2015 kwamen er rijstroken bij op de snelweg. De Boerhavelaan was er nog niet. Bij het huisje rechtsonder stond toen nog de gashouder, reserve om de druk op het gasnet in Bennekom constant te houden. De gashouder is in 1996 gesloopt. Het witte huisje staat er nog, maar nu aan de Boerhavelaan.

Foto boven circa 1960

 

15 september 2023 – 64 – Kerkhoflaan

Op de foto staat rechts het pand van Piet Rijken, die had er een elektro zaak in. Toen het pand afgebroken moest worden verhuisde de familie Rijken naar de voormalige winkel van Mies van ’t Land, in de punt van de Veenderweg en de Molenstraat. Op deze plek kwam het nieuwe postkantoor, dat inmiddels ook alweer afgebroken is. Nu staan er appartementen en zit onderin een tandarts en een fitnessalon. Op de oude foto zie je erachter nog net de karakteristieke ronde voorkant van Geels, maar toen nog wel zonder verdieping. Geels is nog steeds, maar het grote gebouw erachter was de gymzaal die aan de Berchymschool vast zat, die staat er niet meer, daar is nu de brandweerkazerne.

 

 

Foto boven circa 1967

 

12 september 2023 – 63 – Molenstraat 3

Waarom ik u deze foto laat zien is omdat je hier goed kunt zien hoe een boom groot kan worden.

De boom staat rechts van huize “Annetta” voor aan de Molenstraat. De oude foto dateert van ca. 1920 en daar zijn twee piepkleine boompjes te zien. Nu zijn we ruim honderd jaar verder en zie wat voor een knaap de ene boom is geworden. Ik heb de boom onlangs opgemeten en de omtrek is op een haartje na vier meter!

Er is wel meer te zien op de foto, de schuur links van Annetta is de achterkant van de kruindenierswinkel van Heitink. Die is ca. 1974 gesloopt om het kruispunt met de Edeseweg te verbreden. Het schuine dak ernaast is van het pand waar nu cafetaria “De Molenhoek” in zit.

 

 

 

Foto boven circa 1920

 

8 september 2023 – 62 De Hoop

Tot 1962 hadden we een zuivelfabriek met de naam “De Hoop” in ons dorp. Iedereen noemde het hier de melkfabriek, maar de meesten van ons zullen wel weten dat melk niet uit een fabriek komt. De fabriek stond, als je vanuit De Kraats kwam, voor in het dorp op de Veenderweg (nu  Molenstraat). Na 1962 werd het pand gebruikt door Kok-Ede, met een groentedistributie (Univers) en opslag en fabricage van papproducten.

In 1985 ging het allemaal tegen de vlakte en kwamen er woningen. Alleen de  directeurswoning links van de fabriek bleef gespaard. Op de oude foto zie je nog net de achterkant van de woning, op de nieuwe foto zie je alleen de voorkant.

 

 

Foto boven circa 1935

 

5 september 2023 – 61 – Molenstraat

Dit heet nu helemaal de Molenstraat, maar toen de bovenste foto werd geschoten stond de fotograaf op de Veenderweg. In de punt van de Molenstraat en de Veenderweg stond de winkel van Mies van ’t Land. Achter de winkel was de bakkerij van Mies. Het was dus een bakkerij en kruidenierswinkel. Daar hadden we er vroeger meer van in ons dorp. De winkel en bakkerij zijn gesloopt, maar de huizen die er achter stonden staan er nog steeds. Het eerste huis erachter staat nu op de hoek met het Hackfortsgoed. Helemaal achteraan is nog de winkel van Lieftink te zien, daar zit nu fietsenmaker, sorry 2wielercentrum in.  Links is wel alles gesloopt voor nieuwbouw.

 

 

Foto boven circa 1974

 

 

1 september 2023 – 60De Branderij

Aan de Kerstraat zat in vroeger tijden een koffiebranderij. Deze was van de bekende Bennekomse familie Van Silfhout. Op de Kerkstraat waren de branderijen, de magazijnen en de expeditie. Aan de Dorpsstraat (nu nr. 48) zat de winkel. Tot voor kort stond hier de naam “De Branderij” op de gevel aan de Dorpsstraat, nu weet u waarom. Helaas is de naam van de gevel, misschien komt hij nog een keer terug.

Ongeveer op de plek van de koffiebranderij aan de Kerkstraat staat nu het pand “De Silverborch”, met winkels en erboven appartementen.

Foto boven: jaartal onbekend

 

 

29 augustus 2023 – 59 – Breukelderweg

Zie ook de vorige Bennekomwasenis.

Niet echt een Bennekomwasenis maar een Bennekomisnogsteeds.

We hadden vroeger in Bennekom een Breukelderweg, dat was toen denk ik de langste weg van Bennekom. Na de aanleg van de nieuwe Edeseweg, rond 1850, werd de weg in twee stukken gedeeld, en sloten de afzonderlijke delen van de weg niet meer aan. We kregen een oostelijk en een westelijk gedeelte en elk gedeelte kreeg zijn eigen naam.

Niet alleen de naam, maar ook de schrijfwijze verschilt. Zo is het officieel de Oost-Breukelderweg en de West Breukelderweg. De ene met, de ander zonder koppelstreepje. Alleen heeft men in Bennekom dit voor de Oost-Breukelderweg niet consequent uitgevoerd. Op de straatnaamborden komt zowel Oost-Breukelderweg als Oost Breukelderweg voor. Het hoe en waarom is mij niet duidelijk.

 

25 augustus 2023 – 58 – Viermorgenweg

Er verandert van alles in en om ons dorp. Een van de veranderingen die onlangs plaatsgevonden heeft is de naamsverandering van de Viermorgenweg, of zoals het tegenwoordig is, de Vier-Morgenweg.

Wanneer dit aangepast is, en waarom is me onduidelijk. Wel is het zo dat het onlangs uitgevoerd is, en men bij de vervanging maar twee van de drie straatnaamborden vervangen heeft. U kunt de beide straatnaamborden nu nog steeds zo aantreffen.

Het lijkt me ook allemaal taalkundig niet helemaal in de haak. Een morgen is een oppervlaktemaat, en dat schrijft je met een kleine letter en het koppelstreepje hoort er volgens mij ook niet tussen.

Ik vraag me af of de bewoners gecompenseerd worden in het rondsturen van adreswijzigingen.

21 augustus 2023 – 57 – eerste na de zomerstop – Boerenleenbank

Rond 1952 kwam de eerste spaarbank in Bennekom. Een statig pand werd gebouwd op de hoek van de Acacialaan en de Edeseweg. Met fraaie letters stond de tekst “BOERENLEENBANK” op de gevel.

De Boerenleenbank ging samenwerken met de Raiffeisenbank en verhuisde naar de plek van de voormalige pastorie naast de oude kerk. In dit pand kwam de CBTB, Christelijke Boeren en Tuinders Bond. De CBTB ging over in Alfa accountants. Alfa is afgelopen December verhuisd naar Ede, sindsdien staat het pand leeg. In de afgelopen 70 jaar is er aan de buitenkant weinig veranderd. De buitenkant werd wit geschilderd, in de zolder kwamen dakramen, de schoorsteen midden op het dak verdween.

 

Foto boven gemaakt circa 1962

14 juli 2023 – 56 – laatste voor de zomerstop – Dorpsstraat

Plaatjes van de Dorpsstraat doen het altijd goed. Er veranderde veel, maar ook veel bleef hetzelfde. Dorpszicht, de Bruna en het pand van Geniet en Trendiez zijn hier beeldbepalend en geven een mooie sfeer aan dit stukje Dorpsstraat. Er zijn nogal wat bomen bijgekomen zodat er voor de nieuwe foto nogal wat aan het zicht onttrokken is. De foto is van voor 1927, de Gereformeerde kerk staat er nog niet.

 

Foto boven gemaakt voor 1927

11 juli 2023 – 55 – Postkantoor

Het  Postkantoor in de Dorpsstraat, waar nu een horeca met de naam “Het Oude Postkantoor” in zit, heeft als postkantoor dienst gedaan tot 1978. Het was te klein geworden en voldeed niet meer aan de eisen van die tijd. Er kwam een nieuw postkantoor op de hoek Algemeer met de Kerkhoflaan.

Ook het nieuwe postkantoor is al weer verleden tijd. Het werd afgebroken in 2005. Voor postzaken kunnen we nu naar de Bruna en voor de postbestellers, de moderne naam voor postbodes, is er een ruimte op het industrieterreintje aan de Kaardebol.

 

 

Foto boven circa 2005

7 juli 2023 – 54 – Losplaats

Zie ook de omschrijving bij de vorige Bennekomwasenis.

Naast de Boerenbond op de Acacialaan was de losplaats. Een rangeerterrein met rails en wissels. Op de losplaats stonden de treinwagons die (voornamelijk) gelost moesten worden. Er was ook een aftakking naar de Landbouwbelang, of in de volksmond de Boerenbond genaamd. De rails van die aftakking liggen net rechts binnen het hek op het terrein van de Boerenbond.

Op de bovenste foto zien we een diesellocomotief van de NS uit de 2400 serie. Die loc werd de laatste jaren van het treinverkeer door Bennekom meestal gebruikt om de wagons te verplaatsen. In 1970 werden de rails allemaal weggehaald en kwam hier een speelveld voor de jeugd. In 1973 kwam hier het voor het eerst het Kinderdorp. Rond 1979 kwamen hier 2 straten met woningen.

De foto’s zijn genomen op de splitsing van de Acacialaan en de Schoolstraat, kijkrichting noord, naar de Heidelaan.

 

Foto boven circa 1965

4 juli 2023 – 53 – Landbouwbelang

De Landbouwbelang was een coöperatieve vereniging die voor de boeren grootschalig producten inkocht en verwerkte. Voornamelijk veevoeders maar ook bijbehorende producten als zaai- en pootmateriaal. Aanvankelijk in 1920 gebouwd op een lap grond ver buiten de bebouwde kom. Maar zoals op veel plaatsen gebeurde, de dorpskern breidde uit en de Boerenbond, zoals de Landbouwbelang hier genoemd werd, kwam midden in een woonwijk te liggen. Veel verkeer, stof en stank zorgde voor problemen. Ruimte voor uitbreiding was er wel, maar dat zou de overlast in de buurt alleen maar vergroten. In 1979 werd het bedrijf verplaatst naar Wageningen en werd het hele complex gesloopt, waarna de ruimte beschikbaar kwam voor woningbouw.

Aan de westkant (rechts op de foto’s) is nog een braakliggend stukje terrein. Daar was de losplaats, een spoorwegemplacement met rails en wissels. Daar werden de spoorwegwagons geladen en gelost. In 1973 werd op die plek het 1e Kinderdorp gehouden.
Op de oude foto is ook nog het waaggebouwtje te zien en rechtsboven kan je nog net het gebouw van de Boerenleenbank zien.

 

 

Foto boven circa 1977

30 juni 2023 – 52 – Eikenlaan

De winkeltjes aan de Eikenlaan, zo staat het hier bekend bij vele Bennekommers. Er zijn hier drie winkels die rond 1958 gebouwd zijn. Oorspronkelijk waren de drie winkels (van links naar rechts) een tabaksspeciaalzaak ’t Vosje van Wijgman, de textielwinkel van Van de Heuvel, en een VIVO kruidenierszaak van Van Hal.
Veel veranderde er niet in de jaren erna, de bomen groeiden fors en op de plek van het perkje kwam een klein speeltuintje. We kijken tegenwoordig vrijwel allemaal TV via een internetachtige verbinding, dus de antennes zijn van de daken verdwenen.

 

Foto boven circa 1965

27 juni 2023 – 51 – Achterstraat

Op de hoek van de Achterstraat en de Veenderweg had Derk Haalboom zijn fietsenzaak.

Een winkel met fonkelnieuwe fietsen en bromfietsen en een werkplaats voor reparatie aan deze tweewielers. Ook verkocht men er (tweetakt)benzine voor de bromfietsen. Toen het ongeveer halverwege de 70er jaren van de vorige eeuw hier woonhuizen moesten komen moest de winkel tegen de vlakte. Derk zette zijn zaak voort aan de Edeseweg, de Veenderweg kreeg de naam de Molenstraat, en het stukje weg dat je links nog ziet was toen de Achterstraat, maar heet nu Van Brienenstraat.

 

Foto boven circa 1960

23 juni 2023 –50 – Molenstraat

Als je op de hoek van de Veenderweg (nu Molenstraat) en de Soetendaalseweg, op de plek van de vorige Bennekomwasenis was, en je een halve slag omdraaide dan keek je tegen deze boerderij aan. Het was de boerderij van de gebroeders Det en Peep Achterstraat. Een echt Gelderse boerderij met kippenschuren, varkensschuur en hooiberg. Zo ongeveer halverwege de 70er jaren van de vorige eeuw moest het boerderijtje tegen de vlakte en kwamen er woonhuizen. De Veenderweg kreeg hier de naam Molenstraat, en waar het boerderijtje ooit stond is nu ongeveer de Torckstraat.

 

 

Foto boven circa 1960

20 juni 2023 –49 – Soetendaalseweg

De Soetendaalseweg is vroeger geen erg belangrijke weg geweest, dat is wel te zien aan de foto uit ca. 1960. Toen was dit gedeelte van de Soetendaalseweg nog niet geasfalteerd, een zandweg dus. Tot groot verdriet van de bewoners, die in natte tijden met modder en in droge tijden met stofoverlast te maken hadden. Dit stuk van de Soetendaalseweg, tot aan de huidige Halderweg is in 1963 geasfalteerd en gelijk met deze werkzaamheden werd er ook riolering aangelegd. Dat had men in dit deel van de straat ook niet. 
De elektriciteitsvoorziening was hier ook nog bovengronds, te zien aan de masten langs de weg. Men had al wel straatverlichting, maar een trottoir ontbrak ook.
Kommer en kwel voor deze straat.

 

Foto boven circa 1960

16 juni 2023 –48 – Laarweg

Dit deel van de  wijk is ongeveer 1961 gebouwd, voor die tijd stond er hier en daar een boerderijtje en was er bouwland. Er kwamen huizen en de Ichthuskerk werd er gebouwd. Op dit hoekje kwam een klein perkje, daar is nu een peuterspeelplaatsje. Er werden toen ook een paar bomen geplant. Goed te zien is hoe een boom in 60 jaar kan groeien.

 

 

Foto boven circa 1965

13 juni 2023 –47 – Bakkerstraat deel 3

(zie ook de vorige twee Bennekomwasenis)

Op de hoek van de Krulweg en de Bakkerstraat had bakker Bothof zijn bakkerij. Ongeveer in 1977 kwam hier accountantskantoor Zeegers (later Zeegers-Versteeg) in. In 1999 werd het pand afgebroken en kwamen er appartementen.
Op de foto’s is op de achtergrond nog net de bakkerij van Van Dusschoten (uit de vorige Bennekomwasenis) te herkennen.

De weg links is de Krulweg, recht vooruit de Bakkerstraat.

 

 

Foto boven circa 1950

9 juni 2023 –46 – Bakkerstraat deel 2

(zie ook de vorige Bennekomwasenis)

Aan de Bakkerstraat, op de hoek met de Brinkstraat, had bakker Van Dusschoten zijn bakkerij. Deze bakkerij ging, zoals dat zo vaak ging, over van vader op zoon. Het oude pand is ongeveer 1932 gesloopt en op dezelfde locatie kwam het huidige pand. Daardoor is er niets meer van vroeger te herkennen op de foto. In het nieuwe pand was tot ongeveer 1962 een bakkerij gevestigd van de Van Dusschotens.

Ter oriëntatie: de weg schuin links is de Brinkstraat, de weg schuin rechts de Bakkerstraat. En net zo als de bakker uit de vorige Bennkomwasenis staat dit pand officieel niet op de Bakkerstraat maar op de Brinkstraat.

 

Foto boven circa 1913

6 juni 2023 –45 – Bakkerstraat deel 1

De Bakkerstraat heet niet voor niets Bakkerstraat, in vroeger tijden waren er maar liefst drie bakkers die brood bakten en aan deze straat woonden.

In dit pand op de hoek van de Edeseweg en de Bakkerstraat was de winkel van bakker Aalbers. Wanneer bakker Aalbers er brood bakte heb ik niet kunnen achterhalen, maar dit pand is in 1920 gebouwd. Je kunt wel aannemen dat Aalbers er toen begonnen is. Nu zit hier de Bistro Le Steak in. In essentie is er niet veel aan het pand veranderd, vergelijk de plaatjes maar eens. Vrijwel alle tierlantijntjes aan het pand zitten er nog steeds op.

Eigenlijk staat dit pand aan de Edeseweg, maar een bakker aan de Bakkerstraat klinkt toch veel beter?

 

Foto boven circa 1925

2 juni 2023 –44 – Boerderij de Swaen

De Boerderij De Swaen staat aan de Dijkgraaf, tegenover de warme bakker. Volgens de muurankers is deze boerderij uit 1617 en is daarmee als bouwwerk een van de oudste boerderijen van ons dorp. Er wordt geen agrarische functie meer uitgeoefend, dat kan niet meer in zo’n oud gebouw.

Er is een leilinde doodgegaan, daar is een nieuwe voor gekomen, maar die moet nog heel wat jaartjes mee gaan voordat hij net zo groot is als de andere. Ook de hooiberg, die vroeger bij vrijwel elk boerderij stond is weggehaald omdat deze geen functie meer had.

 

Foto boven circa 1905

30 mei 2023 –43 – Heerdlaan

Een stukje Heerdlaan, kijkend in noordelijke richting. Op het kruispunt is links en rechts de Algemeer, links is nog net een stukje van de Ontmoetingskerk te zien.
In al die jaren weinig veranderd, alleen het huis middenvoor kreeg een dakkapel en de boom werd groter en dikker.

 

Foto boven circa 1965

26 mei 2023 –42 – Algemeer

Mooi is dit stukje van de Algemeer, er veranderde maar weinig in de afgelopen zeventig jaar. Vergelijk de foto’s maar eens. Het ziet er allemaal nog hetzelfde uit, alleen waren er in de jaren 50 van de vorige eeuw nog weinig auto’s in Bennekom te vinden. De bomen die er stonden zijn nog niet zo erg lang geleden gerooid en de elektriciteitsvoorziening was toen nog bovengronds gezien de elektriciteitspalen langs de weg. Van straatverlichting had men toen in de Algemeer nog geen weet.

Foto boven circa 1950

23 mei 2023 –41 – Selterskampweg – Algemeer

De fotograaf staat voor deze foto’s op de Bornweg en kijkt zo de Algemeer in, met links en rechts de Selterskampweg. Deze wegen waren een goede honderd jaar geleden nog allen onverhard! Op de oude foto kun je nog net het daggelderswoninkje zien, dat nu nog steeds rechts op de Algemeer staat.

Rechts voor is er een huis bij gekomen en wat links op de Algemeer staat is afgebroken.

Op de oude foto kun je ook nog net de toren van de oude kerk zien, die kun je op de nieuwe foto net niet meer zien, maar als je op de plaats van de fotograaf gaat staan als er geen blad aan de bomen zou zitten, dan zou je met wat moeite nog de kerktoren kunnen zien.

Foto boven circa 1930

19 mei 2023 –40 – De dikke boom  –

Deze dikke boom, een linde, staat op de Driestweg 7, bij boerderij “De Dikke Boom”, zie hiervoor ook de vorige Bennekomwasenis.

Wanneer deze boom geplant is weet niemand, maar de Van Steenbergens wonen hier al zo’n vijf eeuwen. Misschien hebben zij, toen ze hier de boerderij kochten, de boom gepoot. Zo kan deze boom de oudste boom van Bennekom zijn. De linker foto is al meer dan een eeuw geleden genomen en daar is de boom al een flinke knaap. Vergelijk de afmetingen maar eens met de mensen die er bij staan! De boerderij heeft het een en ander meegemaakt, maar de boom is ook niet ongeschonden uit de strijd gekomen. De boom is enkele malen door de bliksem getroffen en heeft een keer in brand gestaan. Het leek erop dat deze brand de boom fataal zou worden, er zat weinig leven meer in.  Door de brand is de onderstam in twee delen gesplitst, waarvan het ene deel dood gegaan is, en het andere deel wonderbaarlijk weer uitgelopen is. Of de boom het nog vijf eeuwen uit zal houden, ik kan het u niet vertellen.

Foto boven circa 1900

16 mei 2023 –39 – Driestweg 7

Deze boerderij is het pand met de meeste namen, namelijk Groot of Hoog Steenbergen, Steenbergens Bouwhof, Wulvengoed en de Dikke Boom. De “De Dikke Boom” is van deze namen wel de bekendste. De naam komt door de dikke linde die er op het erf staat. De boerderij is in de nadagen van de 2e wereldoorlog door de Duitse bezetter platgeschoten om zo schootsveld te krijgen.

Na de oorlog is de boerderij in ongeveer dezelfde stijl weer opgebouwd. De boerderij heeft eeuwen aan de Langesteeg gestaan, maar toen dit deel van deze weg in 1989 de naam Driestweg kreeg, moesten de bewoners verhuiskaarten schrijven zonder in te hoeven pakken. Het pand bleef wel hetzelfde huisnummer houden.

 

Foto boven circa 1910

12 mei 2023 –38 – Driestweg

Hier op de oude foto is het kruispunt van de Langesteeg met de Nieuwe Wageningseweg.

Ook hier veranderde van alles. De Nieuwe Wageningseweg werd in 1988 de Dr. W. Dreeslaan. Om het toenemende autoverkeer te ontlasten werd de Dr. W. Dreeslaan in 1989 van 2 rijstroken verbreed naar 2 x 2 rijstroken. Gelijk met deze aanpassing moest het aantal oversteekplaatsen verminderen, daarom werd dit kruispunt gesloten. De Langesteeg bestond door de afsluiting van dit kruispunt uit twee losse stukken. Het oostelijke stuk kreeg toen een andere naam, de Driestweg.

De schuur aan de overkant van de Dreeslaan is afgebroken, daar staan nu de bedrijfsgebouwen van Busser. De Boerderij rechts staat er nog, maar is door de toenemende bomengroei bijna aan het zicht onttrokken.

 

Foto boven circa 1982

9 mei 2023 –37 – De Maat

Door de veranderingen in Bennekom is hier in deze situatie niets meer hetzelfde gebleven.
Als je, toen de bovenste foto werd genomen, vanuit het dorp naar De Kraats ging, en je nam de Veenderweg, dan ging  die weg bij de Halderbrinkweg over in de Langesteeg. Net op deze hoek stond een boerderij van Van Steenbergen, maar iets verder stond rechts nog één boerderij, de boerderij “De Maat” van de familie Van Beek. Daarna was er tot aan de Nieuwe Wageningseweg alleen maar weiland.

Neem je heden ten dage dezelfde route, dan ga je over de Molenstraat. Zo’n 150 meter na de Halderbrinkweg, die geen weg maar fietspad is, buigt de weg naar rechts en ben je net voor de bocht bij dit huis, “De Maten”, die vernoemd is naar de voormalige boerderij die op ongeveer deze plaats stond, voorbij gekomen. Om de oude route te vervolgen moet je nu de Driestweg nemen en kom je verderop bij de Dr. W. Dreeslaan.

Rechts is geen weiland meer te zien, het staat allemaal vol met huizen en kleine industrie.

Resume: een stuk Veenderweg werd Molenstraat, een stuk van de Langesteeg werd Driestweg, de Halderbrinkweg werd fietspad, de boerderij “De Maat” werd woonhuis “De Maten”, de Nieuwe Wageningseweg werd Dr. W. Dreeslaan en op de weilanden kwam woningbouw en klein industrie.

Foto boven circa 1950

5 mei 2023 –36 – Schoonhoven

Deze boerderij dateert van 1897 en is een afsplitsing van de oude boerderij Schoonhoven, die achter deze boerderij staat. Die afsplitsing vond plaats rond 1857. De toen gebouwde boerderij brandde tot twee maal toe af. De huidige boerderij, die er nu staat, is gebouwd in 1897. In 1925 werd er aan de westzijde (op de foto rechts) een stukje bij de boerderij aangebouwd. De jongste zoon zette de boerderij voort en de ouders gingen in het nieuwe gedeelte wonen. Ook deze boerderij is geen echte boerderij meer, er wordt geen koe meer gemolken.

 

 

Foto boven: Familiearchief Van Eck, circa 1914

 

 

 

2 mei 2023 –35 – Brug over de Dijkgraaf

De brug over de dijkgraafsloot is de belangrijkste brug over water van Bennekom. De oude brug dateert van ca. 1872 en is in de meidagen van 1940 door het Nederlandse leger opgeblazen. Dat is met nog een paar bruggen in de dijkgraafsloot gebeurd, bij De Krommesteeg en bij de Wageningse Plassteeg. Zo probeerde men de Duitse opmars te vertragen. Het was allemaal nutteloos, het Duitse leger maakte helemaal geen gebruik van deze wegen. Na deze meidagen moest het allemaal weer gerepareerd worden. Alleen op deze plek kwam een echte betonbrug, op de andere twee locaties repareerde men dit met een duiker.

Foto boven: Familiearchief Van Eck, circa 1914

 

 

 

28 april 2023 –34 – Hoekelum

Over de beek bij kasteel Hoekelum liggen twee houten bruggetjes. Omdat ze van hout zijn is de levensduur beperkt. Het bruggetje op de bovenste foto zal vast al eerder ook enige keren vervangen zijn. Het bruggetje op de nieuwe foto ziet er dan ook iets anders uit en ligt wat lager in de beekbedding. Of het precies dezelfde locatie is, valt nu niet meer te achterhalen. Ziet u op de oude foto dat de beekbedding droog is? Ruim honderd jaar geleden was de wateraanvoer ook al niet altijd meer gegarandeerd. Nu wordt dat ondervangen door een klein pompje dat op de plek van de spreng een paar meter onder de grond het grondwater naar boven pompt zodat er altijd water door de beek stroomt.

 

Foto boven circa 1900

 

 

25 april 2023 –33 – Hogeweg 8

Een beetje vreemde situatie, we hebben in Bennekom een pand met adres Hogeweg 8A maar er is geen Hogeweg 8. Het bestond wel, het staat op de bovenste foto. Vanuit de Lindelaan keek je zo tegen dit woonhuis aan. Het is gesloopt om zo de Lindelaan te kunnen verlengen tot aan de Commandeursweg.

 

Foto boven circa 1960

 

 

21 april 2023 –32 –

“Bennekomwasenis”: Mans

Het zal omstreeks 1925 geweest zijn dat bouwvakkers hier volop aan het werk waren om een pand aan de Schoolstraat 20 te bouwen. Het word de kruidenierswinkel van Snetselaar, de voorloper van de huidige Plus supermarkt in ons dorp. In 1967 verhuisde de winkel van Snetselaar naar de hoek Dorpsstraat-Kerkstraat en begon daar met de eerste supermarkt in ons dorp. Thans is dit pand in gebruik door Cor Mans Binnenhuisvormgeving.

Het pand kreeg een luifel, en de ramen aan de staatkant zijn veranderd, maar in essentie is het pand grotendeels gelijk gebleven. Kijk ook eens naar de bouwvakkers, staan ze er niet allemaal keurig netjes gekleed op? Aan de hoop stenen te zien komen er veel stenen uit een vorig pand, hergebruik was toen ook gebruikelijk. Let vooral ook eens op de steigers, erg veilig was het allemaal niet.

 

Foto boven circa 1925

 

 

18 april 2023 –31 –

“Bennekomwasenis”: Kraatsschool

Eigenlijk is het “De School met de Bijbel”, maar vrijwel iedereen heeft het over ”De Kraatsschool” omdat de school in het buurtschap De Kraats staat. Het is een Protestants-Christelijke school, die niet op een specifieke kerk gebaseerd is. De school staat hier al meer dan 110 jaar en is daarmee het oudste schoolgebouw van Bennekom. Het huis rechts naast de school was de woning van de bovenmeester, nu behoort het niet meer tot de school.

 

Foto boven circa 1915

 

 

14 april 2023 –30 –

“Bennekomwasenis”: Nassauschool

Omstreeks 1958 kwam de Nassauschool gereed. De school was nodig omdat de Oranjeschool te klein werd om alle leerlingen goed les te kunnen geven. De Oranjeschool is inmiddels afgebroken en de Nassauschool heeft de laatste jaren officieel een andere naam gekregen, eerst kreeg het de naam “De Wingerd” en thans heet het  “De Plataan”. Voor de meeste Bennekommers blijft het echter de Nassauschool.

Wat opvalt als ik de situaties van nu vergelijk met die van toen is dat men vroeger niet bang was dat de leerlingen wegliepen, er kwam een hek om de school!

Foto boven circa 1966

 

 

11 april 2023 –29 –

“Bennekomwasenis”: Commanderij

Omstreeks 1922 kwam dit schoolgebouw gereed. Het kreeg de naam “De School met den Bijbel” maar werd in Bennekom de Gereformeerde school genoemd. In 1976 kwam er een nieuwe school voor in de plaats, de Julianaschool, die een paar honderd meter verderop de Commandeursweg staat. De oude school wordt nu onder andere gebruikt door verschillende verenigingen en er worden cursussen aangeboden.

Het gebouw ziet er nog net zo uit als 100 jaar geleden, alleen al het bijzondere op het dak is er afgehaald.

Nog twee weetjes: 
Tot 1976 hadden we twee “Scholen met de(n) Bijbel”, nu nog één.
De school stond aanvankelijk aan de Veenderweg, maar staat nu aan de Commandeursweg.

 

Foto boven circa 1923

 

 

7 april 2023 –28 –

“Bennekomwasenis”: Gymzaal bij de Berchymschool

Naast de Berchymschool (zie ook de vorige Bennekomwasenis) was ook een gymzaal. Daar kregen de leerlingen gym of lichamelijke opvoeding. De gymzaal was niet alleen voor de naastgelegen Berchymschool, maar ook voor de kinderen van de 75 meter verder gelegen Oranjeschool. Ik heb zelf op de Oranjeschool les gehad en kan me nog herinneren dat we in een optochtje van de school naar de gymzaal liepen. We zongen dan: “Eén, twee, in de maat, anders wordt de juffrouw kwaad, – maar de juffrouw wordt niet kwaad, want ze is van is van ijzerdraad”. Dat zong je niet te hard, de juf mocht het niet horen! We gingen dan via de deur, die je net rechts van de auto ziet, naar binnen. Daar waren de kleedruimte, in mij herinneringen allemaal niet even fris.

Op de nieuwe foto is geen steen meer te zien van de oude situatie, het is allemaal afgebroken. Op deze plek is nu de brandweerkazerne en het Bergakkerplein.

 

Foto boven circa 1965

 

 

4 april 2023 –27 –

“Bennekomwasenis”: Berchymschool

Dit zal een van de oudste schoolgebouwen van ons dorp geweest zijn, vermoedelijk uit ongeveer 1860. Nadat het gebouw te oud werd, kwam er rond 1910 een nieuwe school, net naast deze school (zie ook de vorige Bennekomwasenis). Tot ongeveer 1920 konden de meeste schoolkinderen van Bennekom zonder aanzien naar deze nieuwe school. Daarna veranderde dat, de Hervormden eisten een eigen school op. De oude school werd wat opgeknapt en hier ging men leerlingen lesgeven die in de Hervormde school zich niet meer thuis voelden. Er is verschillende malen aan het gebouw verbouwd en lokalen toegevoegd. Rond 1950 kreeg de school de naam Berchymschool, maar onder Bennekommers bleef de naam Openbare school gangbaar. Rond 1980 werd het gebouw afgebroken en op de plaats van de school en het schoolplein kwam er een gymzaal, die in 2020 omgebouwd werd tot de huidige brandweerkazerne. De bomen van toen staan er nog steeds, als die eens spreken konden….

 

Foto boven circa 1970

 

 

31 maart 2023 –26 –

“Bennekomwasenis”: Hervormde school

Dit is een van de oudste foto’s die onze vereniging heeft van een schoolgebouw in Bennekom.

Oorspronkelijk gebouwd als algemene school, maar rond 1920 vonden de hervormden dat ze een eigen school moeten hebben, zonder andersgezinden. Zij waren veruit in de meerderheid en vonden daarom dat de school voor hen was. Vanaf dat moment wordt dit de Hervormde school. Eind jaren 50 is het leerlingaantal zo groot dat er een 2e hervormde school moest komen in Bennekom. Om naamsverwarring te voorkomen krijgt deze school de naam Oranjeschool. In 1999 is de school afgebroken en kwam er dit gebouw.

Wilt u meer weten over de schoolstrijd in Bennekom? Andere tijden heeft er een in 2002 een T.V. programma van gemaakt, terug te kijken op: https://anderetijden.nl/aflevering/538/Schoolstrijd

 

Foto boven circa 1921

 

 

28 maart 2023 –25 –

“Bennekomwasenis”: Boekelo

De trots van onze Historische Vereniging is de oude havezate of boerderij Boekelo. Hier stond de wieg van onze vereniging. De boerderij zou net na de 2e wereldoorlog gesloopt worden, het was oud en vervallen en had nogal wat oorlogsschade opgelopen. Max van Hoffen, een van de grondleggers van onze vereniging, wist nog net op tijd de sloop te voorkomen en wist in zeer korte tijd geld bij elkaar te krijgen waardoor een grondige restauratie mogelijk werd. Dankzij kordaat optreden van Van Hoffen kunnen we nu nog genieten van deze boerderij.

Als je de foto’s goed bekijk dan zie je nogal wat verschillen tussen de twee plaatjes. De ramen en luiken zijn in de nieuwe uitvoering wat ouderwetser. Ook kwam er een andere schoorsteen op. Hoe de voordeur is geworden is niet te zien, die is aan het zicht onttrokken door de waterput.

 

Foto boven circa 1943

 

 

24 maart 2023 –24 –

“Bennekomwasenis”: Edeseweg – Vossenweg

Om plaatjes van vroeger te zien hoeven we niet altijd ver terug in de tijd. Hier zien we het kruispunt van de Edeseweg met de Vossenweg, om het verkeer te reguleren stonden daar verkeerslichten.

Het is nog maar net 25 jaar geleden dat de verkeerslichten plaats moesten maken voor een rotonde. Velen van u zullen zich de verkeerslichten nog wel kunnen herinneren en wellicht ook de lange tijd die het duurde voordat de  rotonde helemaal klaar was.

Foto boven circa 1983

 

 

21 maart 2023 –23 –

“Bennekomwasenis”: Villa Delborgo

Op de Edeseweg stond deze fraaie villa Delborgo, laatstelijk bewoond door de huisarts Ferguson met zijn familie. Aan het einde van de 2e wereldoorlog vermoedden de geallieerden dat er een Duitse zender in het huis was ondergebracht en werd het huis gebombardeerd. Er bleef niets van het huis over. De Bennekomse bevolking was toen geëvacueerd, zodat er geen Bennekomse slachtoffers waren. Over Duitse slachtoffers en of er echt een zender in het huis was, is mij niets bekend. In 1958 kwamen op de plaats van het huis drie flats. Het was de eerste hoogbouw van ons dorp.

Foto boven circa 1900

 

 

17 maart 2023 –22 –

“Bennekomwasenis”: West Breukelderweg

De bovenste foto komt uit ongeveer 1960, maar zou zomaar tien jaar eerder of tien jaar later genomen kunnen zijn. Jarenlang is er weinig veranderd op deze plek, totdat net na de eeuwwisseling de wijk De Breukereng gebouwd werd. Gesloopt is er niet veel, maar wel heel veel bijgebouwd.

Het 1e huis links (het 3e op de onderste foto) noemden wij het huis met het rode dak, omdat er in dit stuk van de West Breukelderweg alle huizen zwarte dakpannen hadden, behalve deze. Inmiddels zijn de dakpannen van dit huis een keer vervangen, ze zijn niet meer rood.

Op de bovenste foto is ook nog net het Kerkpad te zien, het paadje naar de Van Balverenweg, dat er ook nog steeds is, helaas was dat paadje niet meer op de nieuwe foto te krijgen

Foto boven: Familiealbum Van Holland circa 1960

 

 

14 maart 2023 –21 –

“Bennekomwasenis”: Halderbrinkweg

Hier in dit boerderijtje woonde de familie Van Holland met hun 17 kinderen tellend gezin. Van Holland was in het dagelijks leven petroleumverkoper, of petrolieboer op z’n Bennekums. Hij ging met paard en wagen de Bennekommers langs die petroleum nodig hadden. De petroleum gebruikte men voor verlichting en, toen er nog geen elektrisch licht was, voor het koken en vooral voor het warm houden van etenswaar. In menig huishouden stond een 1, 2 of 3 pits petroleumstel.

Ook verkocht de heer Van Holland kleine huishoudelijke benodigdheden aan huis. Thuis had hij ook nog een klein boerderijtje met wat koeien. Zo ging dat in die tijd. De boerderij met hooiberg stond met de achterkant naar de weg, het woongedeelte, de voorkant van het boerderijtje, was van de weg af gericht, dat was voor de bedrijfsvoering makkelijker. Er stonden hier aan de Halderbrinkweg nog een paar van deze kleine boerderijtjes. Rond 1977 is het hier vrijwel allemaal gesloopt voor nieuwbouw. Een groot deel van de oude Halderbrinkweg is gespaard gebleven. Leuk weggetje om eens door te fietsen.

Foto boven: Familiealbum Van Holland circa 1970.

 

 

10 maart 2023 –20 –

“Bennekomwasenis”: Bennekom Dorp

Vanuit de bovenverdieping van Hotel “Neder Veluwe” kon je een mooie overzichtsfoto van ons dorp maken.

Van dat uitzicht zijn dan ook vele ansichtkaarten gemaakt, die dan bij Van Slooten te koop waren. Deze kaarten werden dan door de vakantiegasten over heel Nederland verspreid . Toen deze foto gemaakt werd had het hotel nog een zogenaamde overtuin, een tuin aan de overkant van de weg. Dat kwam meer voor, ook Huize Erica en Selterskamp hadden een overtuin. De rails voor het trammetje liggen er nog en de boerderij van Folmer staat nog prominent in ons dorp. Mooi is ook de moerascipres op de foto. Een bijzondere boom, die vele veranderingen in het centrum van ons dorp meegemaakt heeft.

Foto boven circa 1935

 

7 maart 2023 –19 –

“Bennekomwasenis”: Dorpszicht

Hebben we aan de ene kant van de Dorpsstraat Dorpzicht, aan de andere kant was er Dorpszicht, het scheelt maar één lettertje. Dorpszicht was het woonhuis van de familie Van Daalen. De heer Van Daalen was  een prominent figuur die veel voor de Bennekomse samenleving heeft gedaan. Op de plaats van het woonhuis en imposante tuin is na de 2e wereldoorlog hier het Bart van Elstplantsoen aangelegd. Aan de weg rechts, die toen nog de Groenesteeg heette, is nu de ijssalon en drukkerij “Modern”.

En het slootje achter de kinderen? Dat was toen de rioolwaterafvoersloot. Je moet er niet meer aan denken wat voor een stank dat, met name in de zomermaanden, geweest moet zijn. Een weetje: Rond 1939 kreeg Bennekom een echte riolering, met  ondergrondse buizen. Het vuile rioolwater ging echter ongezuiverd via sloten naar de Grift. In 1969 kwam er de rioolwaterzuiveringsinstallatie aan de Dreeslaan. Maar het moest tot ongeveer 2002 duren voor dat ook het hele buitengebied van Bennekom aangesloten zou zijn op een rioolstelsel.

Foto boven circa 1930

3 maart 2023 –18 –

“Bennekomwasenis”: Dorpzicht

Midden in ons dorp staat al sinds mensenheugenis Dorpzicht. De oudere Bennekommers zullen het nog wel kennen als café. Het etablissement werd door de Bennekommers meestal naar de uitbater genoemd, café of zaal Bothof. Maar wat weinig Bennekommers zich nog kunnen herinneren, het is ook een hotel geweest, maar tot wanneer dat geweest is heb ik niet meer kunnen achterhalen. Na Piet Bothof werd Jan Mak de uitbater en rond 1975 kwam er een Chinees-Indisch restaurant in dat velen van ons kennen als “De Chinees”.

Nu wordt het ingrijpend verbouwd, boven komen appartementen en onder komt een grand-café.

De buitenkant blijft gelukkig zijn oude allure uitstralen.

Foto boven circa 1960
Foto onder 2020

28 februari 2023 –17 –

“Bennekomwasenis”: De Biesterbos

De Biesterbos, (soms de Bijsterbos of de Bysterbos genoemd) aan de Selterskampweg is omstreeks begin 20e eeuw gebouwd als woonhuis. Het is daarna verschillende malen van bestemming veranderd. Het is een pension geweest, vervolgens een hotel, nog even een dependance van de openbare Berchymschool en vanaf 1968 een opvanghuis van Philadelphia. Sinds 2016 is het een appartementencomplex en is er een huisartsenpraktijk.

Zie ook hoe de beplanting in de afgelopen eeuw gewijzigd is, het was toen een kale vlakte met maar een paar bomen. Aan de voorzijde van het gebouw is in de jaren niet zo veel veranderd, de schoorstenen zijn er van afgehaald, er kwamen twee erkertjes op het dak en de naam kwam op de gevel.

Foto boven circa 1927

24 februari 2023 –16 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Neder Veluwe

Hotel Neder Veluwe stond prachtig aan het einde van het toenmalige dorp. Als je met de tram ging, dan reed je er een stukje recht op af, om vervolgens een bocht te maken en de Bovenweg in te gaan.

Rechts, waar nu het Bart van Elst Plantsoen is, stond het huis van de familie Van Daalen.

Nadat het hotel al een paar jaar leeg stond is het nog gebruikt om Vietnamese bootvluchtelingen op te vangen. In 1985 is het etablissement gesloopt om plaats te maken voor een appartementencomplex dat de naam van het voormalige hotel kreeg. 

Foto boven circa 1910

21 februari 2023 –15 –

“Bennekomwasenis”: Selterskamp

Op de Selterskampweg met de hoek van de Prins Hendrikweg stond Hotel Selterskamp. Bij het hotel hoorde ook het er achter gelegen café-restaurant “De Oude Schouw”. Het is allemaal gesloopt en er kwamen woningen. Het nieuwe huis rechts heeft nog wel de toepasselijke naam “De Schouw”.

Foto boven circa 1960

17 februari 2023 –14 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Keltenwoud

Het hotel Keltenwoud stond op de plaats waar nu Residence het Keltenwoud is, aan de Dikkenbergweg, met de achteringang aan de Heinrich Witteweg. Het hotel is in 1932 gebouwd en sloot in 2000 de deuren. Het werd met de grond gelijk gemaakt en in 2005 kwamen er negen appartementen voor in de plaats. Het was het laatste echte hotel van Bennekom.

Op de foto is de weg voor van links naar rechts de Dikkenbergweg.

 

Foto boven circa 1933

14 februari 2023 –13 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Groenewoud

Na dat in de nadagen van de 2e wereldoorlog het hotel Het Groene Woud geheel verwoest was, is vlak achter de plaats waar het oude hotel stond, op de Selterskampweg, een nieuw hotel met restaurant gebouwd. Het kreeg de naam Hotel  Groenewoud. In 1987 werd de hotelfunctie opgeheven en de naam gewijzigd in De Wiltgraef.

Het etablissement is in 2003 afgebroken, er kwamen woonhuizen op deze plek te staan.

 

Foto boven circa 1960

10 februari 2023 –12 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Het groene Woud

Hier op de foto kijkt u over de Heelsumseweg recht de Hullenberglaan in.

Met enige moeite zijn de twee zuilen vooraan de Hullenberglaan nog te zien. Waar de zuilen gebleven zijn is me onbekend. Een stuk verderop staan nog wel twee zuilen, maar die zijn nieuw.

Het hekje aan de rechterkant, voor het huis Dorothea, lijkt nog het originele hekje. En dan rechts, daar stond het fraaie hotel Het groene Woud, of Groenewoud, beide namen komen voor. In de nadagen van de 2e wereldoorlog is het geheel verwoest. Bennekom was toen geheel geëvacueerd, er vielen zodoende geen slachtoffers.  Net achter het hotel is de Selterskampweg, daar is toen een nieuw hotel gebouwd.

Foto boven: 1900

 

7 februari 2023 –11 –

“Bennekomwasenis”: Café De Keijzer, Edeseweg

Het pand stamt uit het begin van de vorige eeuw en heeft ook nog een poosje een hotelfunctie gehad. Toen richtte men zich blijkbaar meer op passanten met paard, gezien de hekken om het paard aan vast te zetten met de bijbehorende voederbakken.

Het huidige pand ziet er toch heel anders uit dan het oude. Ik heb het vermoeden dat het helemaal tegen de vlakte is gegaan. Het pand is veel breder geworden en de dakhelling is anders geworden, iets dat bij een verbouwing niet vaak aangepast wordt.

Tegenwoordig timmert de uitbater van dit etablissement met “Dart café” aan de weg, maar dat is iets van de laatste jaren.

 

Foto boven: 1910

 

3 februari 2023 –10 –

“Bennekomwasenis”: Bosbeekhoeve

Aan de Bosbeekweg was de Bosbeekhoeve, een pension en theeschenkerij. De Bosbeekhoeve is bij ons bekend uit de 2e wereldoorlog, er werden hier Joodse onderduikers opgevangen. Het pand is aan het einde van de oorlog verwoest, vermoedelijk door een V1. Bennekom was toen geëvacueerd zodat er geen slachtoffers te betreuren waren. Na de oorlog is het wel weer opgebouwd, maar ook weer afgebroken. Hier kwam het NIVON huis, dat ook een keer afbrandde. Het huidige huis is van 1976, en diverse keren verbouwd en uitgebreid.  Bij het informatiebord vooraan bij de Bosbeekweg liggen stolpersteine als aandenken aan de drie Joodse onderduikers die in dit gebied zijn opgepakt.

 

 

Foto boven: 1930

 

31 januari 2023 – 9 –

“Bennekomwasenis”: Edeseweg

In de vorige Bennekomwasenis zag u hoe de trein zich moeizaam door ons dorp worstelde.

Hier op deze foto zien we de een na laatste treinrit, georganiseerd door de Wageningse studentenvereniging “Ceres”. Deze rit was ’s morgens op 28 september 1968, de echte officiële laatste rit was op dezelfde dag maar dan in de middag. De foto is genomen vanaf het viaduct van de A12 over de Edeseweg richting Ede. Kijk maar eens goed, de fietspaden langs de Edeseweg liggen op verschillende afstanden van de rijweg, zodat nu nog steeds is goed te zien waar ooit de rails gelegen hebben. Ook gaat de Edeseweg niet in het midden onder de A12 door, ook nog een erfenisje uit het verleden. Binnenkort komt hier de parklaanroute, het is maar afwachten hoe de weg er dan uit komt te zien.

 

Foto boven: Facebook / Jan Vogels, 1968

 

27 januari 2023 – 8 –

“Bennekomwasenis”: Bennekom-Trein

Kunt u het zich voorstellen? Een heuse trein reed vrijwel dagelijks door het midden van ons dorp. Een grote diesellocomotief met daarachter een of meerdere goederenwagons ging van station Ede-Wageningen naar Wageningen. Zo maar zonder enige afzetting van de spoorbaan. Ja, wel een hele harde fluittoon als je net snel genoeg geweest was om je auto van de rails te halen. Het begon allemaal in 1882, toen kwam de spoorlijn gereed en was er een spoorverbinding van ons dorp met de rest van Nederland, voornamelijk de randstad. De plaatselijke VVV promootte Bennekom en maakte reclame voor de mooie natuur, maar ook voor de schone lucht! Hierdoor kwamen er maar liefst vijf hotels en een groot aantal pensions in Bennekom. Na de 30er jaren kwam de klad in het personenvervoer door de opkomst van een goede busverbinding. Wat overbleef was een goederentrein, die in Bennekom de Landbouwbelang en in Wageningen de Exportmouterij als grootste klant had. Maar ook het vervoer van goederen van en naar deze locaties liep terug door de opkomst van de vrachtauto. Halverwege de 60-er jaren was het ongeveer gedaan. In 1968 was de officiële laatste treinrit. Hierna werden de rails en bielzen weggehaald en afgevoerd door de trein. In 1970 was het echt helemaal afgelopen, de rails waren weg en er reden helemaal geen treinen meer door ons dorp.

Foto boven: Gemeentearchief Ede / A. Nijhof, circa 1964

24 januari 2023 – 7 –

“Bennekomwasenis”: Bennekom-Dorp

De bovenste foto is, hoe kan het anders ook, genomen vanuit de toren van de Oude Kerk.
Het geeft een mooie blik over ons dorp. Goed te zien is wat er zoal in de afgelopen 75 veranderd is in ons dorp, maar dat er ook veel hetzelfde is gebleven. Albert Heijn verbouwde het woonhuis en winkel van Schothorst, dat is in dit deel van de Dorpsstraat wel de grootste verandering. Op de achtergrond links ziet u ook nog de schoorsteenpijp van de zuivelfabriek “De Hoop”, die ging in 1967 tegen de vlakte.

 

Foto circa 1947

20 januari 2023 – 6 –

“Bennekomwasenis”: Hoekelum-Beek

De foto is genomen in de beek bij Hoekelum, aan de overkant van de Edeseweg. Vaag is in het midden het kasteel nog te zien. Het overtollige water van het water rondom Hoekelum stroomde heel vroeger onder de Edeseweg door en dan door de Bovenbuurt en De Kraats richting De Grift.

Dat de fietsers hier zo in de beek kunnen staan geeft wel aan dat de beek toen ook al lang droog stond. Dit stukje van de  beek is nu nog steeds een beetje zichtbaar, dat kunt u zien op de onderste foto. Dat zal niet lang meer duren, als voor de aanleg van de Parklaanroute de Edeseweg hier verbreed wordt dan zal er het een en ander van de eeuwen oude beek hier verdwijnen.

 

Foto circa 1910

17 januari 2023 – 5 –

“Bennekomwasenis”: Selterskampweg

Dit deel van de Selterskampweg is in alle jaren weinig veranderd. De twee huizen op de hoek met de Emmalaan staan er nog net zoals toen. Het linker huis heeft de naam “Les Violettes”, de viooltjes in het Nederlands. De Selterskampweg was toen nog een zandweg. Het zou tot ongeveer 1956 duren voor er een fatsoenlijke asfaltweg van werd gemaakt. Het fietspad verdween toen, maar dat zou nu gezien de drukte met het autoverkeer wel weer terug mogen komen.

Foto circa 1915

13 januari 2023 – 4 –

“Bennekomwasenis”: Dorpsstraat-Midden

Links is de winkel van Folmer, voor goud en zilverwerken uurwerken enzovoort kon je volgens het reclamebord aan de gevel bij hem terecht. Naast Folmer was de winkel van Van Slooten en daarnaast de Bothof. Van Slooten kwam met zijn boeken en kantoorartikelen in de winkel van Folmer. Van Slooten werd Van den Bent en nu zit in dit pand de Bruna. Aan de overkant van de weg was toen niet veel te zien, het was de tuin van de villa De Prinsenhof van de dames Prins.

 

Foto circa 1915

10 januari 2023 – 3 –

“Bennekomwasenis”: Dorpsstraat-Zuid

Een prentje uit de jaren 30 van de vorige eeuw van de zuidkant van de Dorpsstraat. Foto ongeveer vanaf het huidige Bart van Elstplantsoen. Het Bart van Elstplantsoen was er nog niet, dat kwam pas net na de 2e wereldoorlog. Het was toen nog de tuin van de familie van Daalen, die er een fraai huis bewoonde.

Het huis links aan de overkant van de weg noemen we nu het Stadighuis. Met het huis rechts ernaast, waar nu de kapsalon in zit, is dit ongeveer het enige op de foto dat zo gebleven is, de rest is er allemaal niet meer.

Foto circa 1930

6 januari 2023 – 2 –

“Bennekomwasenis”: Kerkhoflaan

Vroeger was er een klein stukje ten zuiden van de oude kerk een boerderij. Een heuse boerderij met koeien, kippen, hooibergen en een grote moestuin, ingeklemd tussen de Dorpsstraat en de Kerkhoflaan. Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar eigenlijk nog niet heel erg lang geleden dat het er nog allemaal zo was. Rond 1974 werd de boerderij van de familie Folmer afgebroken, zij gingen naar Drenthe om daar verder te boeren. Op het vrij komende terrein kwam Snetselaar met een geheel nieuwe grote supermarkt, toen een unicum in ons dorp. Nu is er de Plus van Astrid en Edwin Holtrop.

Foto circa 1963

3 januari 2023 – 1 –

“Bennekomwasenis”: De Molenkamp

De Molenkamp is aangelegd ca. 1963. De naam komt van de molen die hier ongeveer aan het einde van de weg gestaan heeft. De molen is er al een eeuw niet meer, maar de boerderij die er bij hoorde met de naam ”Het Molenhuis” is tot ongeveer 1962 bewoond gebleven en is afgebroken om dit wijkje te kunnen maken.
Bij het Molenhuis stonden ook een paar vakantiehuisjes, waarvan twee de naam Wilde Haver en Margaretha hadden.

Foto circa 1963

28 december 2022 – introductie

Vanaf 2 januari 2023 een nieuwe serie van Jan van Eck op Instagram, “Bennekomwasenis”!

Tweemaal in de week, op dinsdag en vrijdag, zal Jan een verhaaltje schrijven bij twee foto’s. Eén uit het verleden en de ander zoals het er nu uit ziet. Op die manier ontdekken we de talloze veranderingen in ons dorp door de jaren heen. Laat je verrassen en volg ons op: Instagram @oudbennekom.

De foto’s komen ook, met enige vertraging, op onze website en op Facebook.

 

Op de foto: Jan “enige” jaren geleden thuis op de boerderij en Jan kort geleden op de Hullenberg