6 juni 2023 –45 – Bakkerstraat deel 1

De Bakkerstraat heet niet voor niets Bakkerstraat, in vroeger tijden waren er maar liefst drie bakkers die brood bakten en aan deze straat woonden.

In dit pand op de hoek van de Edeseweg en de Bakkerstraat was de winkel van bakker Aalbers. Wanneer bakker Aalbers er brood bakte heb ik niet kunnen achterhalen, maar dit pand is in 1920 gebouwd. Je kunt wel aannemen dat Aalbers er toen begonnen is. Nu zit hier de Bistro Le Steak in. In essentie is er niet veel aan het pand veranderd, vergelijk de plaatjes maar eens. Vrijwel alle tierlantijntjes aan het pand zitten er nog steeds op.

Eigenlijk staat dit pand aan de Edeseweg, maar een bakker aan de Bakkerstraat klinkt toch veel beter?

Foto boven circa 1925

2 juni 2023 –44 – Boerderij de Swaen

De Boerderij De Swaen staat aan de Dijkgraaf, tegenover de warme bakker. Volgens de muurankers is deze boerderij uit 1617 en is daarmee als bouwwerk een van de oudste boerderijen van ons dorp. Er wordt geen agrarische functie meer uitgeoefend, dat kan niet meer in zo’n oud gebouw.

Er is een leilinde doodgegaan, daar is een nieuwe voor gekomen, maar die moet nog heel wat jaartjes mee gaan voordat hij net zo groot is als de andere. Ook de hooiberg, die vroeger bij vrijwel elk boerderij stond is weggehaald omdat deze geen functie meer had.

Foto boven circa 1905

30 mei 2023 –43 – Heerdlaan

Een stukje Heerdlaan, kijkend in noordelijke richting. Op het kruispunt is links en rechts de Algemeer, links is nog net een stukje van de Ontmoetingskerk te zien.
In al die jaren weinig veranderd, alleen het huis middenvoor kreeg een dakkapel en de boom werd groter en dikker.

Foto boven circa 1965

26 mei 2023 –42 – Algemeer

Mooi is dit stukje van de Algemeer, er veranderde maar weinig in de afgelopen zeventig jaar. Vergelijk de foto’s maar eens. Het ziet er allemaal nog hetzelfde uit, alleen waren er in de jaren 50 van de vorige eeuw nog weinig auto’s in Bennekom te vinden. De bomen die er stonden zijn nog niet zo erg lang geleden gerooid en de elektriciteitsvoorziening was toen nog bovengronds gezien de elektriciteitspalen langs de weg. Van straatverlichting had men toen in de Algemeer nog geen weet.

Foto boven circa 1950

23 mei 2023 –41 – Selterskampweg – Algemeer

De fotograaf staat voor deze foto’s op de Bornweg en kijkt zo de Algemeer in, met links en rechts de Selterskampweg. Deze wegen waren een goede honderd jaar geleden nog allen onverhard! Op de oude foto kun je nog net het daggelderswoninkje zien, dat nu nog steeds rechts op de Algemeer staat.

Rechts voor is er een huis bij gekomen en wat links op de Algemeer staat is afgebroken.

Op de oude foto kun je ook nog net de toren van de oude kerk zien, die kun je op de nieuwe foto net niet meer zien, maar als je op de plaats van de fotograaf gaat staan als er geen blad aan de bomen zou zitten, dan zou je met wat moeite nog de kerktoren kunnen zien.

Foto boven circa 1930

19 mei 2023 –40 – De dikke boom  –

Deze dikke boom, een linde, staat op de Driestweg 7, bij boerderij “De Dikke Boom”, zie hiervoor ook de vorige Bennekomwasenis.

Wanneer deze boom geplant is weet niemand, maar de Van Steenbergens wonen hier al zo’n vijf eeuwen. Misschien hebben zij, toen ze hier de boerderij kochten, de boom gepoot. Zo kan deze boom de oudste boom van Bennekom zijn. De linker foto is al meer dan een eeuw geleden genomen en daar is de boom al een flinke knaap. Vergelijk de afmetingen maar eens met de mensen die er bij staan! De boerderij heeft het een en ander meegemaakt, maar de boom is ook niet ongeschonden uit de strijd gekomen. De boom is enkele malen door de bliksem getroffen en heeft een keer in brand gestaan. Het leek erop dat deze brand de boom fataal zou worden, er zat weinig leven meer in.  Door de brand is de onderstam in twee delen gesplitst, waarvan het ene deel dood gegaan is, en het andere deel wonderbaarlijk weer uitgelopen is. Of de boom het nog vijf eeuwen uit zal houden, ik kan het u niet vertellen.

Foto boven circa 1900

16 mei 2023 –39 – Driestweg 7

Deze boerderij is het pand met de meeste namen, namelijk Groot of Hoog Steenbergen, Steenbergens Bouwhof, Wulvengoed en de Dikke Boom. De “De Dikke Boom” is van deze namen wel de bekendste. De naam komt door de dikke linde die er op het erf staat. De boerderij is in de nadagen van de 2e wereldoorlog door de Duitse bezetter platgeschoten om zo schootsveld te krijgen.

Na de oorlog is de boerderij in ongeveer dezelfde stijl weer opgebouwd. De boerderij heeft eeuwen aan de Langesteeg gestaan, maar toen dit deel van deze weg in 1989 de naam Driestweg kreeg, moesten de bewoners verhuiskaarten schrijven zonder in te hoeven pakken. Het pand bleef wel hetzelfde huisnummer houden.

Foto boven circa 1910

12 mei 2023 –38 – Driestweg

Hier op de oude foto is het kruispunt van de Langesteeg met de Nieuwe Wageningseweg.

Ook hier veranderde van alles. De Nieuwe Wageningseweg werd in 1988 de Dr. W. Dreeslaan. Om het toenemende autoverkeer te ontlasten werd de Dr. W. Dreeslaan in 1989 van 2 rijstroken verbreed naar 2 x 2 rijstroken. Gelijk met deze aanpassing moest het aantal oversteekplaatsen verminderen, daarom werd dit kruispunt gesloten. De Langesteeg bestond door de afsluiting van dit kruispunt uit twee losse stukken. Het oostelijke stuk kreeg toen een andere naam, de Driestweg.

De schuur aan de overkant van de Dreeslaan is afgebroken, daar staan nu de bedrijfsgebouwen van Busser. De Boerderij rechts staat er nog, maar is door de toenemende bomengroei bijna aan het zicht onttrokken.

Foto boven circa 1982

9 mei 2023 –37 – De Maat

Door de veranderingen in Bennekom is hier in deze situatie niets meer hetzelfde gebleven.
Als je, toen de bovenste foto werd genomen, vanuit het dorp naar De Kraats ging, en je nam de Veenderweg, dan ging  die weg bij de Halderbrinkweg over in de Langesteeg. Net op deze hoek stond een boerderij van Van Steenbergen, maar iets verder stond rechts nog één boerderij, de boerderij “De Maat” van de familie Van Beek. Daarna was er tot aan de Nieuwe Wageningseweg alleen maar weiland.

Neem je heden ten dage dezelfde route, dan ga je over de Molenstraat. Zo’n 150 meter na de Halderbrinkweg, die geen weg maar fietspad is, buigt de weg naar rechts en ben je net voor de bocht bij dit huis, “De Maten”, die vernoemd is naar de voormalige boerderij die op ongeveer deze plaats stond, voorbij gekomen. Om de oude route te vervolgen moet je nu de Driestweg nemen en kom je verderop bij de Dr. W. Dreeslaan.

Rechts is geen weiland meer te zien, het staat allemaal vol met huizen en kleine industrie.

Resume: een stuk Veenderweg werd Molenstraat, een stuk van de Langesteeg werd Driestweg, de Halderbrinkweg werd fietspad, de boerderij “De Maat” werd woonhuis “De Maten”, de Nieuwe Wageningseweg werd Dr. W. Dreeslaan en op de weilanden kwam woningbouw en klein industrie.

Foto boven circa 1950

5 mei 2023 –36 – Schoonhoven

Deze boerderij dateert van 1897 en is een afsplitsing van de oude boerderij Schoonhoven, die achter deze boerderij staat. Die afsplitsing vond plaats rond 1857. De toen gebouwde boerderij brandde tot twee maal toe af. De huidige boerderij, die er nu staat, is gebouwd in 1897. In 1925 werd er aan de westzijde (op de foto rechts) een stukje bij de boerderij aangebouwd. De jongste zoon zette de boerderij voort en de ouders gingen in het nieuwe gedeelte wonen. Ook deze boerderij is geen echte boerderij meer, er wordt geen koe meer gemolken.

Foto boven: Familiearchief Van Eck, circa 1914

2 mei 2023 –35 – Brug over de Dijkgraaf

De brug over de dijkgraafsloot is de belangrijkste brug over water van Bennekom. De oude brug dateert van ca. 1872 en is in de meidagen van 1940 door het Nederlandse leger opgeblazen. Dat is met nog een paar bruggen in de dijkgraafsloot gebeurd, bij De Krommesteeg en bij de Wageningse Plassteeg. Zo probeerde men de Duitse opmars te vertragen. Het was allemaal nutteloos, het Duitse leger maakte helemaal geen gebruik van deze wegen. Na deze meidagen moest het allemaal weer gerepareerd worden. Alleen op deze plek kwam een echte betonbrug, op de andere twee locaties repareerde men dit met een duiker.

Foto boven: Familiearchief Van Eck, circa 1914

28 april 2023 –34 – Hoekelum

Over de beek bij kasteel Hoekelum liggen twee houten bruggetjes. Omdat ze van hout zijn is de levensduur beperkt. Het bruggetje op de bovenste foto zal vast al eerder ook enige keren vervangen zijn. Het bruggetje op de nieuwe foto ziet er dan ook iets anders uit en ligt wat lager in de beekbedding. Of het precies dezelfde locatie is, valt nu niet meer te achterhalen. Ziet u op de oude foto dat de beekbedding droog is? Ruim honderd jaar geleden was de wateraanvoer ook al niet altijd meer gegarandeerd. Nu wordt dat ondervangen door een klein pompje dat op de plek van de spreng een paar meter onder de grond het grondwater naar boven pompt zodat er altijd water door de beek stroomt.

Foto boven circa 1900

25 april 2023 –33 – Hogeweg 8

Een beetje vreemde situatie, we hebben in Bennekom een pand met adres Hogeweg 8A maar er is geen Hogeweg 8. Het bestond wel, het staat op de bovenste foto. Vanuit de Lindelaan keek je zo tegen dit woonhuis aan. Het is gesloopt om zo de Lindelaan te kunnen verlengen tot aan de Commandeursweg.

Foto boven circa 1960

21 april 2023 –32 –

“Bennekomwasenis”: Mans

Het zal omstreeks 1925 geweest zijn dat bouwvakkers hier volop aan het werk waren om een pand aan de Schoolstraat 20 te bouwen. Het word de kruidenierswinkel van Snetselaar, de voorloper van de huidige Plus supermarkt in ons dorp. In 1967 verhuisde de winkel van Snetselaar naar de hoek Dorpsstraat-Kerkstraat en begon daar met de eerste supermarkt in ons dorp. Thans is dit pand in gebruik door Cor Mans Binnenhuisvormgeving.

Het pand kreeg een luifel, en de ramen aan de staatkant zijn veranderd, maar in essentie is het pand grotendeels gelijk gebleven. Kijk ook eens naar de bouwvakkers, staan ze er niet allemaal keurig netjes gekleed op? Aan de hoop stenen te zien komen er veel stenen uit een vorig pand, hergebruik was toen ook gebruikelijk. Let vooral ook eens op de steigers, erg veilig was het allemaal niet.

Foto boven circa 1925

18 april 2023 –31 –

“Bennekomwasenis”: Kraatsschool

Eigenlijk is het “De School met de Bijbel”, maar vrijwel iedereen heeft het over ”De Kraatsschool” omdat de school in het buurtschap De Kraats staat. Het is een Protestants-Christelijke school, die niet op een specifieke kerk gebaseerd is. De school staat hier al meer dan 110 jaar en is daarmee het oudste schoolgebouw van Bennekom. Het huis rechts naast de school was de woning van de bovenmeester, nu behoort het niet meer tot de school.

Foto boven circa 1915

14 april 2023 –30 –

“Bennekomwasenis”: Nassauschool

Omstreeks 1958 kwam de Nassauschool gereed. De school was nodig omdat de Oranjeschool te klein werd om alle leerlingen goed les te kunnen geven. De Oranjeschool is inmiddels afgebroken en de Nassauschool heeft de laatste jaren officieel een andere naam gekregen, eerst kreeg het de naam “De Wingerd” en thans heet het  “De Plataan”. Voor de meeste Bennekommers blijft het echter de Nassauschool.

Wat opvalt als ik de situaties van nu vergelijk met die van toen is dat men vroeger niet bang was dat de leerlingen wegliepen, er kwam een hek om de school!

Foto boven circa 1966

11 april 2023 –29 –

“Bennekomwasenis”: Commanderij

Omstreeks 1922 kwam dit schoolgebouw gereed. Het kreeg de naam “De School met den Bijbel” maar werd in Bennekom de Gereformeerde school genoemd. In 1976 kwam er een nieuwe school voor in de plaats, de Julianaschool, die een paar honderd meter verderop de Commandeursweg staat. De oude school wordt nu onder andere gebruikt door verschillende verenigingen en er worden cursussen aangeboden.

Het gebouw ziet er nog net zo uit als 100 jaar geleden, alleen al het bijzondere op het dak is er afgehaald.

Nog twee weetjes: 
Tot 1976 hadden we twee “Scholen met de(n) Bijbel”, nu nog één.
De school stond aanvankelijk aan de Veenderweg, maar staat nu aan de Commandeursweg.

Foto boven circa 1923

7 april 2023 –28 –

“Bennekomwasenis”: Gymzaal bij de Berchymschool

Naast de Berchymschool (zie ook de vorige Bennekomwasenis) was ook een gymzaal. Daar kregen de leerlingen gym of lichamelijke opvoeding. De gymzaal was niet alleen voor de naastgelegen Berchymschool, maar ook voor de kinderen van de 75 meter verder gelegen Oranjeschool. Ik heb zelf op de Oranjeschool les gehad en kan me nog herinneren dat we in een optochtje van de school naar de gymzaal liepen. We zongen dan: “Eén, twee, in de maat, anders wordt de juffrouw kwaad, – maar de juffrouw wordt niet kwaad, want ze is van is van ijzerdraad”. Dat zong je niet te hard, de juf mocht het niet horen! We gingen dan via de deur, die je net rechts van de auto ziet, naar binnen. Daar waren de kleedruimte, in mij herinneringen allemaal niet even fris.

Op de nieuwe foto is geen steen meer te zien van de oude situatie, het is allemaal afgebroken. Op deze plek is nu de brandweerkazerne en het Bergakkerplein.

Foto boven circa 1965

4 april 2023 –27 –

“Bennekomwasenis”: Berchymschool

Dit zal een van de oudste schoolgebouwen van ons dorp geweest zijn, vermoedelijk uit ongeveer 1860. Nadat het gebouw te oud werd, kwam er rond 1910 een nieuwe school, net naast deze school (zie ook de vorige Bennekomwasenis). Tot ongeveer 1920 konden de meeste schoolkinderen van Bennekom zonder aanzien naar deze nieuwe school. Daarna veranderde dat, de Hervormden eisten een eigen school op. De oude school werd wat opgeknapt en hier ging men leerlingen lesgeven die in de Hervormde school zich niet meer thuis voelden. Er is verschillende malen aan het gebouw verbouwd en lokalen toegevoegd. Rond 1950 kreeg de school de naam Berchymschool, maar onder Bennekommers bleef de naam Openbare school gangbaar. Rond 1980 werd het gebouw afgebroken en op de plaats van de school en het schoolplein kwam er een gymzaal, die in 2020 omgebouwd werd tot de huidige brandweerkazerne. De bomen van toen staan er nog steeds, als die eens spreken konden….

Foto boven circa 1970

31 maart 2023 –26 –

“Bennekomwasenis”: Hervormde school

Dit is een van de oudste foto’s die onze vereniging heeft van een schoolgebouw in Bennekom.

Oorspronkelijk gebouwd als algemene school, maar rond 1920 vonden de hervormden dat ze een eigen school moeten hebben, zonder andersgezinden. Zij waren veruit in de meerderheid en vonden daarom dat de school voor hen was. Vanaf dat moment wordt dit de Hervormde school. Eind jaren 50 is het leerlingaantal zo groot dat er een 2e hervormde school moest komen in Bennekom. Om naamsverwarring te voorkomen krijgt deze school de naam Oranjeschool. In 1999 is de school afgebroken en kwam er dit gebouw.

Wilt u meer weten over de schoolstrijd in Bennekom? Andere tijden heeft er een in 2002 een T.V. programma van gemaakt, terug te kijken op: https://anderetijden.nl/aflevering/538/Schoolstrijd

Foto boven circa 1921

28 maart 2023 –25 –

“Bennekomwasenis”: Boekelo

De trots van onze Historische Vereniging is de oude havezate of boerderij Boekelo. Hier stond de wieg van onze vereniging. De boerderij zou net na de 2e wereldoorlog gesloopt worden, het was oud en vervallen en had nogal wat oorlogsschade opgelopen. Max van Hoffen, een van de grondleggers van onze vereniging, wist nog net op tijd de sloop te voorkomen en wist in zeer korte tijd geld bij elkaar te krijgen waardoor een grondige restauratie mogelijk werd. Dankzij kordaat optreden van Van Hoffen kunnen we nu nog genieten van deze boerderij.

Als je de foto’s goed bekijk dan zie je nogal wat verschillen tussen de twee plaatjes. De ramen en luiken zijn in de nieuwe uitvoering wat ouderwetser. Ook kwam er een andere schoorsteen op. Hoe de voordeur is geworden is niet te zien, die is aan het zicht onttrokken door de waterput.

Foto boven circa 1943

24 maart 2023 –24 –

“Bennekomwasenis”: Edeseweg – Vossenweg

Om plaatjes van vroeger te zien hoeven we niet altijd ver terug in de tijd. Hier zien we het kruispunt van de Edeseweg met de Vossenweg, om het verkeer te reguleren stonden daar verkeerslichten.

Het is nog maar net 25 jaar geleden dat de verkeerslichten plaats moesten maken voor een rotonde. Velen van u zullen zich de verkeerslichten nog wel kunnen herinneren en wellicht ook de lange tijd die het duurde voordat de  rotonde helemaal klaar was.

Foto boven circa 1983

21 maart 2023 –23 –

“Bennekomwasenis”: Villa Delborgo

Op de Edeseweg stond deze fraaie villa Delborgo, laatstelijk bewoond door de huisarts Ferguson met zijn familie. Aan het einde van de 2^e wereldoorlog vermoedden de geallieerden dat er een Duitse zender in het huis was ondergebracht en werd het huis gebombardeerd. Er bleef niets van het huis over. De Bennekomse bevolking was toen geëvacueerd, zodat er geen Bennekomse slachtoffers waren. Over Duitse slachtoffers en of er echt een zender in het huis was, is mij niets bekend. In 1958 kwamen op de plaats van het huis drie flats. Het was de eerste hoogbouw van ons dorp.

Foto boven circa 1900

17 maart 2023 –22 –

“Bennekomwasenis”: West Breukelderweg

De bovenste foto komt uit ongeveer 1960, maar zou zomaar tien jaar eerder of tien jaar later genomen kunnen zijn. Jarenlang is er weinig veranderd op deze plek, totdat net na de eeuwwisseling de wijk De Breukereng gebouwd werd. Gesloopt is er niet veel, maar wel heel veel bijgebouwd.

Het 1^e huis links (het 3^e op de onderste foto) noemden wij het huis met het rode dak, omdat er in dit stuk van de West Breukelderweg alle huizen zwarte dakpannen hadden, behalve deze. Inmiddels zijn de dakpannen van dit huis een keer vervangen, ze zijn niet meer rood.

Op de bovenste foto is ook nog net het Kerkpad te zien, het paadje naar de Van Balverenweg, dat er ook nog steeds is, helaas was dat paadje niet meer op de nieuwe foto te krijgen

Foto boven: Familiealbum Van Holland circa 1960

14 maart 2023 –21 –

“Bennekomwasenis”: Halderbrinkweg

Hier in dit boerderijtje woonde de familie Van Holland met hun 17 kinderen tellend gezin. Van Holland was in het dagelijks leven petroleumverkoper, of petrolieboer op z’n Bennekums. Hij ging met paard en wagen de Bennekommers langs die petroleum nodig hadden. De petroleum gebruikte men voor verlichting en, toen er nog geen elektrisch licht was, voor het koken en vooral voor het warm houden van etenswaar. In menig huishouden stond een 1, 2 of 3 pits petroleumstel.

Ook verkocht de heer Van Holland kleine huishoudelijke benodigdheden aan huis. Thuis had hij ook nog een klein boerderijtje met wat koeien. Zo ging dat in die tijd. De boerderij met hooiberg stond met de achterkant naar de weg, het woongedeelte, de voorkant van het boerderijtje, was van de weg af gericht, dat was voor de bedrijfsvoering makkelijker. Er stonden hier aan de Halderbrinkweg nog een paar van deze kleine boerderijtjes. Rond 1977 is het hier vrijwel allemaal gesloopt voor nieuwbouw. Een groot deel van de oude Halderbrinkweg is gespaard gebleven. Leuk weggetje om eens door te fietsen.

Foto boven: Familiealbum Van Holland circa 1970.

10 maart 2023 –20 –

“Bennekomwasenis”: Bennekom Dorp

Vanuit de bovenverdieping van Hotel “Neder Veluwe” kon je een mooie overzichtsfoto van ons dorp maken.

Van dat uitzicht zijn dan ook vele ansichtkaarten gemaakt, die dan bij Van Slooten te koop waren. Deze kaarten werden dan door de vakantiegasten over heel Nederland verspreid . Toen deze foto gemaakt werd had het hotel nog een zogenaamde overtuin, een tuin aan de overkant van de weg. Dat kwam meer voor, ook Huize Erica en Selterskamp hadden een overtuin. De rails voor het trammetje liggen er nog en de boerderij van Folmer staat nog prominent in ons dorp. Mooi is ook de moerascipres op de foto. Een bijzondere boom, die vele veranderingen in het centrum van ons dorp meegemaakt heeft.

Foto boven circa 1935

7 maart 2023 –19 –

“Bennekomwasenis”: Dorpszicht

Hebben we aan de ene kant van de Dorpsstraat Dorpzicht, aan de andere kant was er Dorpszicht, het scheelt maar één lettertje. Dorpszicht was het woonhuis van de familie Van Daalen. De heer Van Daalen was  een prominent figuur die veel voor de Bennekomse samenleving heeft gedaan. Op de plaats van het woonhuis en imposante tuin is na de 2^e wereldoorlog hier het Bart van Elstplantsoen aangelegd. Aan de weg rechts, die toen nog de Groenesteeg heette, is nu de ijssalon en drukkerij “Modern”.

En het slootje achter de kinderen? Dat was toen de rioolwaterafvoersloot. Je moet er niet meer aan denken wat voor een stank dat, met name in de zomermaanden, geweest moet zijn. Een weetje: Rond 1939 kreeg Bennekom een echte riolering, met  ondergrondse buizen. Het vuile rioolwater ging echter ongezuiverd via sloten naar de Grift. In 1969 kwam er de rioolwaterzuiveringsinstallatie aan de Dreeslaan. Maar het moest tot ongeveer 2002 duren voor dat ook het hele buitengebied van Bennekom aangesloten zou zijn op een rioolstelsel.

Foto boven circa 1930

3 maart 2023 –18 –

“Bennekomwasenis”: Dorpzicht

Midden in ons dorp staat al sinds mensenheugenis Dorpzicht. De oudere Bennekommers zullen het nog wel kennen als café. Het etablissement werd door de Bennekommers meestal naar de uitbater genoemd, café of zaal Bothof. Maar wat weinig Bennekommers zich nog kunnen herinneren, het is ook een hotel geweest, maar tot wanneer dat geweest is heb ik niet meer kunnen achterhalen. Na Piet Bothof werd Jan Mak de uitbater en rond 1975 kwam er een Chinees-Indisch restaurant in dat velen van ons kennen als “De Chinees”.

Nu wordt het ingrijpend verbouwd, boven komen appartementen en onder komt een grand-café.

De buitenkant blijft gelukkig zijn oude allure uitstralen.

Foto boven circa 1960
Foto onder 2020

28 februari 2023 –17 –

“Bennekomwasenis”: De Biesterbos

De Biesterbos, (soms de Bijsterbos of de Bysterbos genoemd) aan de Selterskampweg is omstreeks begin 20^e eeuw gebouwd als woonhuis. Het is daarna verschillende malen van bestemming veranderd. Het is een pension geweest, vervolgens een hotel, nog even een dependance van de openbare Berchymschool en vanaf 1968 een opvanghuis van Philadelphia. Sinds 2016 is het een appartementencomplex en is er een huisartsenpraktijk.

Zie ook hoe de beplanting in de afgelopen eeuw gewijzigd is, het was toen een kale vlakte met maar een paar bomen. Aan de voorzijde van het gebouw is in de jaren niet zo veel veranderd, de schoorstenen zijn er van afgehaald, er kwamen twee erkertjes op het dak en de naam kwam op de gevel.

Foto boven circa 1927

24 februari 2023 –16 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Neder Veluwe

Hotel Neder Veluwe stond prachtig aan het einde van het toenmalige dorp. Als je met de tram ging, dan reed je er een stukje recht op af, om vervolgens een bocht te maken en de Bovenweg in te gaan.

Rechts, waar nu het Bart van Elst Plantsoen is, stond het huis van de familie Van Daalen.

Nadat het hotel al een paar jaar leeg stond is het nog gebruikt om Vietnamese bootvluchtelingen op te vangen. In 1985 is het etablissement gesloopt om plaats te maken voor een appartementencomplex dat de naam van het voormalige hotel kreeg. 

Foto boven circa 1910

21 februari 2023 –15 –

“Bennekomwasenis”: Selterskamp

Op de Selterskampweg met de hoek van de Prins Hendrikweg stond Hotel Selterskamp. Bij het hotel hoorde ook het er achter gelegen café-restaurant “De Oude Schouw”. Het is allemaal gesloopt en er kwamen woningen. Het nieuwe huis rechts heeft nog wel de toepasselijke naam “De Schouw”.

Foto boven circa 1960

17 februari 2023 –14 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Keltenwoud

Het hotel Keltenwoud stond op de plaats waar nu Residence het Keltenwoud is, aan de Dikkenbergweg, met de achteringang aan de Heinrich Witteweg. Het hotel is in 1932 gebouwd en sloot in 2000 de deuren. Het werd met de grond gelijk gemaakt en in 2005 kwamen er negen appartementen voor in de plaats. Het was het laatste echte hotel van Bennekom.

Op de foto is de weg voor van links naar rechts de Dikkenbergweg.

Foto boven circa 1933

14 februari 2023 –13 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Groenewoud

Na dat in de nadagen van de 2^e wereldoorlog het hotel Het Groene Woud geheel verwoest was, is vlak achter de plaats waar het oude hotel stond, op de Selterskampweg, een nieuw hotel met restaurant gebouwd. Het kreeg de naam Hotel  Groenewoud. In 1987 werd de hotelfunctie opgeheven en de naam gewijzigd in De Wiltgraef.

Het etablissement is in 2003 afgebroken, er kwamen woonhuizen op deze plek te staan.

Foto boven circa 1960

10 februari 2023 –12 –

“Bennekomwasenis”: Hotel Het groene Woud

Hier op de foto kijkt u over de Heelsumseweg recht de Hullenberglaan in.

Met enige moeite zijn de twee zuilen vooraan de Hullenberglaan nog te zien. Waar de zuilen gebleven zijn is me onbekend. Een stuk verderop staan nog wel twee zuilen, maar die zijn nieuw.

Het hekje aan de rechterkant, voor het huis Dorothea, lijkt nog het originele hekje. En dan rechts, daar stond het fraaie hotel Het groene Woud, of Groenewoud, beide namen komen voor. In de nadagen van de 2^e wereldoorlog is het geheel verwoest. Bennekom was toen geheel geëvacueerd, er vielen zodoende geen slachtoffers.  Net achter het hotel is de Selterskampweg, daar is toen een nieuw hotel gebouwd.

Foto boven: 1900

7 februari 2023 –11 –

“Bennekomwasenis”: Café De Keijzer, Edeseweg

Het pand stamt uit het begin van de vorige eeuw en heeft ook nog een poosje een hotelfunctie gehad. Toen richtte men zich blijkbaar meer op passanten met paard, gezien de hekken om het paard aan vast te zetten met de bijbehorende voederbakken.

Het huidige pand ziet er toch heel anders uit dan het oude. Ik heb het vermoeden dat het helemaal tegen de vlakte is gegaan. Het pand is veel breder geworden en de dakhelling is anders geworden, iets dat bij een verbouwing niet vaak aangepast wordt.

Tegenwoordig timmert de uitbater van dit etablissement met “Dart café” aan de weg, maar dat is iets van de laatste jaren.

Foto boven: 1910

3 februari 2023 –10 –

“Bennekomwasenis”: Bosbeekhoeve

Aan de Bosbeekweg was de Bosbeekhoeve, een pension en theeschenkerij. De Bosbeekhoeve is bij ons bekend uit de 2^e wereldoorlog, er werden hier Joodse onderduikers opgevangen. Het pand is aan het einde van de oorlog verwoest, vermoedelijk door een V1. Bennekom was toen geëvacueerd zodat er geen slachtoffers te betreuren waren. Na de oorlog is het wel weer opgebouwd, maar ook weer afgebroken. Hier kwam het NIVON huis, dat ook een keer afbrandde. Het huidige huis is van 1976, en diverse keren verbouwd en uitgebreid.  Bij het informatiebord vooraan bij de Bosbeekweg liggen stolpersteine als aandenken aan de drie Joodse onderduikers die in dit gebied zijn opgepakt.

Foto boven: 1930

31 januari 2023 – 9 –

“Bennekomwasenis”: Edeseweg

In de vorige Bennekomwasenis zag u hoe de trein zich moeizaam door ons dorp worstelde.

Hier op deze foto zien we de een na laatste treinrit, georganiseerd door de Wageningse studentenvereniging “Ceres”. Deze rit was ’s morgens op 28 september 1968, de echte officiële laatste rit was op dezelfde dag maar dan in de middag. De foto is genomen vanaf het viaduct van de A12 over de Edeseweg richting Ede. Kijk maar eens goed, de fietspaden langs de Edeseweg liggen op verschillende afstanden van de rijweg, zodat nu nog steeds is goed te zien waar ooit de rails gelegen hebben. Ook gaat de Edeseweg niet in het midden onder de A12 door, ook nog een erfenisje uit het verleden. Binnenkort komt hier de parklaanroute, het is maar afwachten hoe de weg er dan uit komt te zien.

Foto boven: Facebook / Jan Vogels, 1968

27 januari 2023 – 8 –

“Bennekomwasenis”: Bennekom-Trein

Kunt u het zich voorstellen? Een heuse trein reed vrijwel dagelijks door het midden van ons dorp. Een grote diesellocomotief met daarachter een of meerdere goederenwagons ging van station Ede-Wageningen naar Wageningen. Zo maar zonder enige afzetting van de spoorbaan. Ja, wel een hele harde fluittoon als je net snel genoeg geweest was om je auto van de rails te halen. Het begon allemaal in 1882, toen kwam de spoorlijn gereed en was er een spoorverbinding van ons dorp met de rest van Nederland, voornamelijk de randstad. De plaatselijke VVV promootte Bennekom en maakte reclame voor de mooie natuur, maar ook voor de schone lucht! Hierdoor kwamen er maar liefst vijf hotels en een groot aantal pensions in Bennekom. Na de 30er jaren kwam de klad in het personenvervoer door de opkomst van een goede busverbinding. Wat overbleef was een goederentrein, die in Bennekom de Landbouwbelang en in Wageningen de Exportmouterij als grootste klant had. Maar ook het vervoer van goederen van en naar deze locaties liep terug door de opkomst van de vrachtauto. Halverwege de 60-er jaren was het ongeveer gedaan. In 1968 was de officiële laatste treinrit. Hierna werden de rails en bielzen weggehaald en afgevoerd door de trein. In 1970 was het echt helemaal afgelopen, de rails waren weg en er reden helemaal geen treinen meer door ons dorp.

Foto boven: Gemeentearchief Ede / A. Nijhof, circa 1964

24 januari 2023 – 7 –

“Bennekomwasenis”: Bennekom-Dorp

De bovenste foto is, hoe kan het anders ook, genomen vanuit de toren van de Oude Kerk.
Het geeft een mooie blik over ons dorp. Goed te zien is wat er zoal in de afgelopen 75 veranderd is in ons dorp, maar dat er ook veel hetzelfde is gebleven. Albert Heijn verbouwde het woonhuis en winkel van Schothorst, dat is in dit deel van de Dorpsstraat wel de grootste verandering. Op de achtergrond links ziet u ook nog de schoorsteenpijp van de zuivelfabriek “De Hoop”, die ging in 1967 tegen de vlakte.

Foto circa 1947

20 januari 2023 – 6 –

“Bennekomwasenis”: Hoekelum-Beek

De foto is genomen in de beek bij Hoekelum, aan de overkant van de Edeseweg. Vaag is in het midden het kasteel nog te zien. Het overtollige water van het water rondom Hoekelum stroomde heel vroeger onder de Edeseweg door en dan door de Bovenbuurt en De Kraats richting De Grift.

Dat de fietsers hier zo in de beek kunnen staan geeft wel aan dat de beek toen ook al lang droog stond. Dit stukje van de  beek is nu nog steeds een beetje zichtbaar, dat kunt u zien op de onderste foto. Dat zal niet lang meer duren, als voor de aanleg van de Parklaanroute de Edeseweg hier verbreed wordt dan zal er het een en ander van de eeuwen oude beek hier verdwijnen.

Foto circa 1910

17 januari 2023 – 5 –

“Bennekomwasenis”: Selterskampweg

Dit deel van de Selterskampweg is in alle jaren weinig veranderd. De twee huizen op de hoek met de Emmalaan staan er nog net zoals toen. Het linker huis heeft de naam “Les Violettes”, de viooltjes in het Nederlands. De Selterskampweg was toen nog een zandweg. Het zou tot ongeveer 1956 duren voor er een fatsoenlijke asfaltweg van werd gemaakt. Het fietspad verdween toen, maar dat zou nu gezien de drukte met het autoverkeer wel weer terug mogen komen.

Foto circa 1915

13 januari 2023 – 4 –

“Bennekomwasenis”: Dorpsstraat-Midden

Links is de winkel van Folmer, voor goud en zilverwerken uurwerken enzovoort kon je volgens het reclamebord aan de gevel bij hem terecht. Naast Folmer was de winkel van Van Slooten en daarnaast de Bothof. Van Slooten kwam met zijn boeken en kantoorartikelen in de winkel van Folmer. Van Slooten werd Van den Bent en nu zit in dit pand de Bruna. Aan de overkant van de weg was toen niet veel te zien, het was de tuin van de villa De Prinsenhof van de dames Prins.

Foto circa 1915

10 januari 2023 – 3 –

“Bennekomwasenis”: Dorpsstraat-Zuid

Een prentje uit de jaren 30 van de vorige eeuw van de zuidkant van de Dorpsstraat. Foto ongeveer vanaf het huidige Bart van Elstplantsoen. Het Bart van Elstplantsoen was er nog niet, dat kwam pas net na de 2e wereldoorlog. Het was toen nog de tuin van de familie van Daalen, die er een fraai huis bewoonde.

Het huis links aan de overkant van de weg noemen we nu het Stadighuis. Met het huis rechts ernaast, waar nu de kapsalon in zit, is dit ongeveer het enige op de foto dat zo gebleven is, de rest is er allemaal niet meer.

Foto circa 1930

6 januari 2023 – 2 –

“Bennekomwasenis”: Kerkhoflaan

Vroeger was er een klein stukje ten zuiden van de oude kerk een boerderij. Een heuse boerderij met koeien, kippen, hooibergen en een grote moestuin, ingeklemd tussen de Dorpsstraat en de Kerkhoflaan. Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar eigenlijk nog niet heel erg lang geleden dat het er nog allemaal zo was. Rond 1974 werd de boerderij van de familie Folmer afgebroken, zij gingen naar Drenthe om daar verder te boeren. Op het vrij komende terrein kwam Snetselaar met een geheel nieuwe grote supermarkt, toen een unicum in ons dorp. Nu is er de Plus van Astrid en Edwin Holtrop.

Foto circa 1963

3 januari 2023 – 1 –

“Bennekomwasenis”: De Molenkamp

De Molenkamp is aangelegd ca. 1963. De naam komt van de molen die hier ongeveer aan het einde van de weg gestaan heeft. De molen is er al een eeuw niet meer, maar de boerderij die er bij hoorde met de naam ”Het Molenhuis” is tot ongeveer 1962 bewoond gebleven en is afgebroken om dit wijkje te kunnen maken.
Bij het Molenhuis stonden ook een paar vakantiehuisjes, waarvan twee de naam Wilde Haver en Margaretha hadden.

Foto circa 1963

28 december 2022 – introductie

Vanaf 2 januari 2023 een nieuwe serie van Jan van Eck op Instagram, “Bennekomwasenis”!

Tweemaal in de week, op dinsdag en vrijdag, zal Jan een verhaaltje schrijven bij twee foto’s. Eén uit het verleden en de ander zoals het er nu uit ziet. Op die manier ontdekken we de talloze veranderingen in ons dorp door de jaren heen. Laat je verrassen en volg ons op: Instagram @oudbennekom.

De foto’s komen ook, met enige vertraging, op onze website en op Facebook.

Op de foto: Jan “enige” jaren geleden thuis op de boerderij en Jan kort geleden op de Hullenberg